TY - JOUR ID - 108589 TI - تبیین اصول هویت‌ساز در معماری خانه‌های طباطبایی و بروجردی JO - معماری و شهرسازی آرمان شهر JA - AAUD LA - fa SN - 2008-5079 AU - یاران, علی AU - بهرو, حسین AU - نظام دوست, امیررضا AD - دکتری معماری و استاد تمام وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تهران، ایران AD - کارشناسی ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران AD - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران. Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 13 IS - 30 SP - 201 EP - 212 KW - عناصر و مفاهیم هویت‌ساز KW - خانه KW - کاشان DO - 10.22034/aaud.2019.177213.1845 N2 - با توجه به انقطاع فرهنگی، اغتشاش و نابسامانی در معماری دوره معاصر این سرزمین، خانه‌های شکل گرفته در این دوران، پاسخگوی بسیاری از روابط و نیازهای فرهنگی و اجتماعی مردم این مرز و بوم نیست. از این رو شناخت مفاهیم و عناصر هویت‌ساز در معماری خطه کاشان نقشی بسیار مهم و کلیدی را در روند ساختن مساکن با هویت و پاسخده به نیازهای فرهنگی و اجتماعی ساکنان جامعه امروزی این منطقه ایفا خواهد کرد. در جهت تبیین و شناسایی عناصر و مفاهیم هویت‌ساز، دو نمونه از خانه‌های تاریخی در شهر کاشان، با به‌کارگیری روش کیفی و با رویکرد توصیف و تحلیل محتوا، مورد مطالعه و واکاوی قرار گرفتند. بر اساس نتایج حاصله، عناصر هویت‌ساز به دو بخش طبیعی و کالبدی تقسیم شدند؛ همین‌طور مفاهیم هویت‌ساز نیز تعیین شد، که برخی از این مفاهیم و اصول فکری هم‌راستا با نظریه‌های صاحب‌نظران و برخی دیگر نیز به‌صورت نسبی همسو با نظریه‌های صاحب‌نظران ارزیابی شد. عناصر طبیعی هویت‌ساز عبارت‌اند از: آب، باد، نور و گیاه. عناصر کالبدی نیز شامل: ورودی، هشتی، شاه‌نشین، تالار، ایوان، حیاط مرکزی، دالان رابط، مهتابی، بادگیر و حوضخانه. مفاهیم و اصول فکری تأثیرگذار بر شکل‌گیری مسکن در شهر کاشان عبارت‌اند از: درونگرایی، مرکزگرایی، ارتباط معماری با طبیعت، به‌کارگیری اصول هندسی در شکل‌گیری فضاها و تصاویر بصری در کالبد، توجه به رعایت سلسله مراتب و ارزش‌گذاری فضاها در پلان، انعطاف‌پذیر بودن فضاها، تناسب و تعادل در ارتباط معماری با عناصر طبیعی و همساز بودن با بوم و اقلیم منطقه؛ از جمله مواردی بودند که به‌عنوان مفاهیم قطعی و شفاف در شکل‌گیری معماری خانه‌های شهر کاشان مشاهده شد. در ادامه تبیین مفاهیم هویت‌ساز خانه‌های شهر کاشان، برخی ویژگی‌ها و مفاهیم نیز با کیفیت تأثیرگذاری نسبی ارزیابی شد (که به‌صورت کامل و قطعی نمی‌توان به‌عنوان یک اصل هویت‌ساز شناخت) که عبارت‌اند از: خودبسندگی یا به‌کارگیری مواد و مصالح همان منطقه و اقلیم در ساخت بنا، مردم‌واری یا رعایت تناسب بین اندام انسانی و اندام بنا، شفافیت و تداوم UR - https://www.armanshahrjournal.com/article_108589.html L1 - https://www.armanshahrjournal.com/article_108589_0cbd602f8a969f0ac8886a7ad409f49d.pdf ER -