TY - JOUR ID - 152307 TI - ارزیابی زیبا‌یی‌شناسانه منظر خیابان لاله‌زار در دوره پهلوی اول، با استناد بر قوانین مصوب شهری در دهه اول و دوم قرن چهاردهم هجری JO - معماری و شهرسازی آرمان شهر JA - AAUD LA - fa SN - 2008-5079 AU - آتشین‌بار, محمد AU - ندایی فرد, احمد AD - محقق پسادکتری، دانشکده هنر، دانشگاه الزهراء، تهران، ایران (نویسنده مسئول). AD - استادیار گروه طراحی صنعتی، دانشکده هنر، دانشگاه الزهراء، تهران، ایران. Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 15 IS - 38 SP - 1 EP - 14 KW - منظر خیابان KW - لاله‌زار KW - زیبایی‌شناسی KW - پهلوی اول KW - قوانین شهری KW - تهران DO - 10.22034/aaud.2020.246274.2306 N2 - در جامعه رشدنایافته اواخر قاجار، رویکرد تجلیل از فرهنگ و تمدن ایران باستان منشا تحولات شهری شد تا آن جا که ملی‌گرایی پهلوی اول، به ‌مثابه بنیان فکری حاکمیت در رأس فعالیت‌های توسعه‌ای قرار گرفت. دگرگونی‌های اجتماعی، اقتصادی و فنی هم‌زمان با دیدار دولت‌مردان و روشنفکران و دانش‌آموختگان از اروپا جنبشی را در شهرسازی ایران رقم زد که بیش از همه کوچه و گذرها را متأثر نمود و احداث «خیابان» به عنوان محور توسعه شهر با الگوی خطوط راست در دستور کار قرار گرفت. ادامه این سیاست در شهر طی دو دهه، منشا تغییرات بسیاری شد و زیبایی‌شناسی خیابان‌ها را نیز از یک امر حاشیه‌ای به یک امر محوری تبدیل نمود. جلوه‌های این تغییر در ادراک مخاطب از خیابان در دوره پهلوی اول تاثیر بسزایی داشت که تا امروز نیز اثرات آن باقی است. خیابان لاله‌زار در اواخر قاجار و دوره پهلوی اول از خیابان‌های اصلی در مرکز شهر تهران شمرده می‌شد و مورد توجه حاکمیت بود. این مقاله با هدف یافتن روابط حاکم در تدوین سیاست‌های زیبایی‌شناسی احداث خیابان‌های دوره پهلوی اول و طرح پرسش درخصوص «معیارهای زیبایی‌شناسی خیابان‌های پهلوی اول»، به ارزیابی این معیارها در خیابان لاله‌زار می‌پردازد. روش پژوهش تحلیل تاریخی است و قوانین شهری مرتبط با احداث خیابان در دوره پهلوی اول مهم‌ترین منبع تحلیل تلقی می‌شود. تبیین معیارهای زیبایی‌شناسی خیابان‌ اولین گام پژوهش است؛ در گام بعدی، این معیارها در خیابان لاله‌زار به مثابه نمونه یک خیابان توسعه‌یافته در آن دوره تحلیل می‌شود. هندسه و ابعاد تجسمی، دو محور اصلی زیبایی‌شناسی خیابان در دوره پهلوی اول هستند که ادراک مخاطب را از خیابان به یک فضای هنری سوق می‌دهند. نگاه زیبایی‌شناسانه به خیابان به مثابه یک اثر هنری در دوره پهلوی اول از نتایج اصلی پژوهش است. UR - https://www.armanshahrjournal.com/article_152307.html L1 - https://www.armanshahrjournal.com/article_152307_9ac920bb5200251eb907e8988dab9cfb.pdf ER -