2024-03-29T19:21:22Z
https://www.armanshahrjournal.com/?_action=export&rf=summon&issue=3754
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
کاربری های فضای باز در مجتمع های مسکونی بزرگ مقیاس شهر تهران
آیدا
آل هاشمی
افزایش بی رویه جمعیت شهر نشین در کشور، موجب گسترش مجتمع های انبوه مسکونی به عنوان جایگزین مسکن سازی سنتی در کلان شهرهای کشور شده است. این تغییر الگو تغییری مهم در زندگی ساکنین گذارد و آن حذف حیاط خصوصی بود. امروز فضاهای باز در مجتمع های مسکونی علاوه بر اینکه جایگزین حیاط و نقش آن در زندگی خصوصی ساکنین می شود، نقش های متنوعی را نیز در زندگی اجتماعی ساکنین بازی می کند. با افزایش روزافزون ساخت و سازهای مجتمع های بزرگ دولتی در کشور و همچنین گذر ازدوران کمیت گرایی به کیفیت گرایی در شهرهای کشور به ویژه پایتخت، نیاز به پژوهش در نحوه پاسخ گویی فضاهای باز در چنین مجتمع هایی به نیازهای مختلف فردی، اجتماعی، فرهنگی، روانی و فیزیکی ساکنین این مجتمع ها اهمیت ویژه ای پیدا می کند. هدف از این پژوهش شناسایی کاربری های فضاهای باز مجتمع های مسکونی بزرگ مقیاس شهر تهران بررسی و میزان پاسخگویی آنها به نیازهای مختلف ساکنین است. در نهایت این شناخت زمینه ساز برنامه ریزی آگاهانه تر در استقرار کاربری ها در فضاهای باز مجتمع های مسکونی تهران و بهره گیری حداکثر از قابلیت های فضای باز در مجتمع ها است. به این منظور پس از بررسی گونه های مختلف کاربری ها و دسته بندی نقش های متنوع آنها در فضاهای باز مجتمع های مسکونی امروزی، فضاهای باز مجتمع های مسکونی پایتخت (با بیش از 70 درصد فضای باز) و کاربری های آن ها مورد توجه قرار می گیرند. یافته های پژوهش نشان می دهد که قابلیت های فضاهای باز مجتمع های مسکونی در سطوح مختلف توسط برنامه ریزان، طراحان و همچنین ساکنین مجتمع های مسکونی شهر تهران مورد بی توجهی قرارگرفته و می گیرد. در این مجتمع ها تنها قابلیت فضای باز در بخش کاربری های عمومی مشاع ساکنین موردتوجه بوده و نقش این فضاها در کاربری های اختصاصی خانواده و کاربری های عمومی شهری مغفول مانده است، در این بخش، توجه به فعالیت های تفریحی، ورزشی و بعضاً اقتصادی در فضای باز بیشترین سهم را به خود اختصاص داده و کاربری های فرهنگی آموزشی از اهمیت کمتری برخوردارند.
فضای باز
مجتمع های مسکونی
کاربری های فضای باز
تهران
2015
03
01
1
12
https://www.armanshahrjournal.com/article_33431_4a61d44899c326f28db5f0c578178a16.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
طبقه بندی تاریخ معماری و شهرسازی در ایران؛ تدوین عناوین، معانی و مفاهیم
سیدمحسن
حبیبی
محمد حسن
خادم زاده
تاریخ نگاری هنر و طبیعتاً معماری و شهرسازی از جمله علومی است که گرچه می توان ریشه های تاریخی برای آن در ایران یافت ولی در شکل کنونی، در پی مواجه جامعه ایرانی با تغییرات و تحولات علمی و صنعتی غرب به آن توجه و اقبال نموده است. در فرآیند این امر فراز و فرودهایی را شاهد بوده و نگرش ها و گرایش های متفاوتی را تجربه کرده و با محاسن و معایب آن از نزدیک آشنا شده است. اما همچنان و علیرغم گذشت نزدیک به یک قرن هنوز تعریف واضح و روشنی از عناوین مورد استفاده و بار معنایی نها در دست نیست. در راستای حصول به هدف تبیین و تدوین ادبیات مناسب برای این منظور، سوال اصلی این است که کدام واژه و یا ترکیب واژگان می تواند عنوانی مناسب و کارآمد در زمینه طبقه بندی تاریخ هنر و خصوصاً معماری با جایگاه ویژه سرزمینی در ایران به دست دهد. در این مقاله سعی شده است که با استفاده از روش تحقیق تفسیری تاریخی و تکنیک های روش تحقیق استدلال منطقی ضمن بررسی دقیق معنای تحت اللفظی واژگان کلیدی در این زمینه مانند شیوه، سبک، مکتب، دوره، و مشابهات لاتین آن ها که در تاریخ نگاری معماری و شهرسازی بسیار مورد استفاده قرار گرفته اند و مطالعه پیرامون سیر تاریخی به کارگیری آن ها در این روند و همچنین بررسی و تحلیل آراء و نظرات اندیشمندانی که دستی در این موضوع دارند به درک مفاهیم عمیق تری از آنها برسد و تأثیر هریک را بر فرآیند تدوین تاریخ معماری و شهرسازی ایران مطالعه نماید. در این مسیر نقش این عناوین در تنظیم تاریخ سایر هنرها اعم از قدیم و جدید نیز بررسی شده و در نهایت به نظر می رسد که استفاده از یک ترکیب سه وجهی متشکل از واژه شیوه و وجه سرزمینی و همچنین زمانه تولید اثر می تواند ترکیب مناسبی برای تاریخ نگاری معماری و شهرسازی ایران باشد.
تاریخ نگاری هنر
شیوه
سبک
مکتب
دوره
2015
03
01
13
22
https://www.armanshahrjournal.com/article_33432_1815417f9b95327133450856a7c5d265.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
بررسی رو شهای مدل آویزان محاسباتی در یافتن فرم سازه های پوسته ای
افسانه
زرکش
سازه های پوسته ای یکی از سیستم های نوین در معماری معاصر می باشند که واجد خصوصیاتی همچون کسب مقاومت از طریق فرم و ارتباط با فرم معماری هستند. این سازه ها بار دیگر مورد توجه قرار گرفت هاند. لذا مسأله فرآیند تعیین فرم آ نها به طور بارز مطرح شده و راه حل هایی ارائه و به کار گرفته شده تا فرم بهینه به دست آید. یکی از این روشها مدل آویزان معکوس است. این روش از قرن هفدهم به صورت فیزیکی به کار می رفته و سپس به صور محاسباتی شکل گرفته است. از این رو بررسی این شیوه ها در یافتن فرم، خصوصیات فرم بهینه و پیشنهاد روش های مناسب تر، جهت بهره برداری ضرورت می یابد. لذا اهداف، دستیابی به چگونگی شکل گیری روش های محاسباتی بر اساس مدل آویزان فیزیکی و فرآیند یافتن فرم در آن ها، نیل به ویژگی های فرم بهینه و تعیین راه حل های مناسب تر می باشد. روش های تحقیق توصیفی- تحلیلی و در پروسه » هر مرحله فرآیند فرم فیزیکی « تاریخی به کار رفته است. از بررسی ها استنتاج می شود که با سنجش نیاز به فرم رقومی، معادل هایی برای آ نها معین می شود. در این روش ها هم لزوم تعیین فرضیات و متغیرهایی مشخص می شود. چگونگی شبیه سازی بار خارجی، مصالح و شرایط مرزی نیز آشکار می شود. نحوه شبیه سازی مدل آویزان هم با استفاده از روش های نظری انجام گشته و چگونگی تبدیل کابل به قوس نیز باقی می ماند. فرم حاصله، فرم اولیه بهینه می باشد، جهت تثبیت فرم، نمونه هایی براساس چندین شیوه مورد آزمون قرار می گیرد، بدین گونه فرآیند یافتن فرم طی می شود. خصوصیات شکل بهینه مانند حداکثر سختی، رفتار غشایی، حداقل انرژی و غیره می باشد. گرچه روش های محاسباتی دقیق تر عمل می کنند، لکن تقریباً اکثر ویژگی های فرم آنها نظیر روش فیزیکی است و برخی مانند کم بودن کل انرژی و بهینگی تغییر مکان ها افزوده شده اند. بیشتر نتایج روش ها یکسان می باشند. تمام روش ها غیر از 3 و 1 و نیمی از 5 راه حل های مناسب تری جهت به کارگیری می باشند.
یافتن فرم
سازه های پوسته ای
مدل آویزان
روش های محاسباتی
2015
03
01
23
38
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
ارتقاء کارکرد سرمایشی و تهویه ای بنا با استفاده از اجزاء پیش آمده پوسته های خارجی
زهرا
سخندان سرخابی
محمدعلی
خانمحمدی
در مقاله حاضر، راهکار نوینی برای ارتقاء کیفیت سرمایشی و تهویه ای بنا با استفاده از اجزای پیش آمده پوسته های خارجی مانند سایبان ها ارائه شده است. در فصول گرم، هوای گرم بالا آمده، عامل بالقوه ای در افزایش گرمایش تابشی فضا محسوب می شود که تنها راهکار ایستا، دفع آن به واسطه پدیده دودکشی است. لیکن در پاره ای از موارد، به دلیل بادهای نامطلوب و رطوبت نسبی بالا، امکان هدایت جریان هوا به داخل بنا و تخلیه هوای گرم به حداقل می رسد، پس ضرورت به کار بستن سامانه ای که بتواند بدون ورود جریان هوا از بیرون به داخل و صرف هزینه قابل توجه، به تهویه و سرمایش فضا بپردازد، اجتناب ناپذیر خواهد بود. جهت دستیابی به هدف مذکور در مقاله، با مطالعه خصوصیات منطقه ای ارسباران شمالی مانند پوشش گیاهی انبوه، بادهای متنوع و همچنین خصوصیات تابشی اجزاء پوسته خارجی بنا، سامانه ای طراحی گردید که با تبدیل حجم توپر لبه های پیش آمده سایبان ها به احجام توخالی، جایگذاری یک تیغه جمع کننده آب در قسمت میانی و همچنین استفاده از کارکرد ترکیبی جریان هوا و پوشش گیاهی در قسمت فوقانی آن، کارکرد مؤثری را ایجاد کرده و بدون دخالت هیچ نوع انرژی پویا، چرخه ایستای سرمایش و تهویه را در بنا دایر ساخت. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توسعه ای است و به روش موردی و تحلیلی صورت گرفته است. نتایج حاصل از آزمایش و مشاهدات محلی، بیانگر کارآمدی و اقتصادی بودن کارکرد این سامانه در منطقه هدف می باشد.
تهویه
سامانه ایستا
لبه پیش آمده
هوای گرم بالا آمده
پوشش گیاهی
2015
03
01
39
49
https://www.armanshahrjournal.com/article_33434_3d0075170919db8cb36ee9552b0df17f.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
بررسی ویژگی های طراحی فضای بسته هنرستان های دخترانه با رویکرد ارتقاء خلاقیت هنرجویان
حمیدرضا
عظمتی
بهرام صالح
صدق پور
زهرا
جلیلی
لیلا
برات پور
امروزه به دلیل تغییرات روز افزون و پرشتاب جوامع بشری و نقش کلیدی تعلیم و تربیت در تربیت نسل خلاق به منظور توان رو به رو شدن با این تغییرات، اهمیت و ضرورت خلاقیت و عوامل مؤثر بر آن در تعلیم و تربیت بیش از هر زمان دیگری آشکار شده است. خلاقیت و نوآوری از مهم ترین اهداف آموزش و پرورش و جزء مهم ترین رسالت سازمان های آموزشی است، هدف از تحقیق حاضر، دستیابی به معیارهای طراحی فضاهای هنرستان دخترانه با تأ کید بر بهره گیری از قابلیت های محیطی مؤثر بر ذهن و رفتار نوجوانان و رویکرد ارتقاء خلاقیت آنان است. در این تحقیق، بر پایه تلفیق نظریات مرتبط با موضوع تحقیق، از روش تحقیق پیمایشی استفاده شده و بر اساس نتایج تحقیق، معیارهای معمارانه برای طراحی فضاهای آموزشی در جهت ارتقاء انگیزش و خلاقیت هنرجویان استنتاج شده است. تا با بکارگیری این معیارها بتوان فضاها را به گونه ای طراحی کرد که قدرت کنجکاوی و ابتکار هنرجویان ارتقاء یابد. روش تحقیق این پژوهش، از نوع زمینه یابی و کاربردی است. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه هنرآموزان شهر تهران در سال تحصیلی 90-91 می باشند. روش نمونه گیری، خوشه ای چند مرحله ای است و حجم نمونه در این تحقیق 124 هنرآموز می باشد. برای جمع آوری اطلاعات تحقیق، از پرسشنامه های محقق ساخته استفاده شده است. اطلاعات حاصله پس از طبقه بندی، با به مقتضای نوع متغیرها و ارتباط آ نها با یکدیگر توسط آزمون تی مورد تجزیه و تحلیل ،SPSS استفاده از نرم افزار آماری قرار گرفته، نتایج زیر به دست آمده است. ایجاد انعطاف پذیری عملکردی در فضاهای آموزشی ایجاد تنوع در فضاهای آموزشی ایجاد ارتباط درون و بیرون در فضاهای آموزشی ایجاد تنوع فرم در فضاهای آموزشی
معماری
فضاهای آموزشی
ارتقاء خلاقیت
طراحی هنرستان
2015
03
01
51
58
https://www.armanshahrjournal.com/article_33435_6652e50f85ab2cd760418870ea721f20.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
تأثیر طراحی آکوستیکی در تأمین آسایش صوتی در آپارتمان های مسکونی شهر تهران
شهلا
غفاری جباری
شیوا
غفاری جباری
الهام
صالح
داشتن زندگی توأم با آرامش و آسایش اهمیت فراوانی دارد. هیاهوی شهری و صدای ترافیک از جمله عواملی است که آرامش را از بین می برد. این صداها تأثیر منفی بر زندگی مردم دارد و استفاده از تدابیر مناسب در جهت کاهش آلودگی صدا یکی از مهم ترین نکاتی است که باید مدّ نظر قرار گیرد، انتظار می رود که پروژه ها و مقالات بسیاری درباره این موضوع ارائه شده باشد، در صورتی که چنین نیست و مقالات ارائه شده در این زمینه بسیار محدود است و بسیاری از دانشجویان ساختمان آموزش مناسب را در این زمینه نمی بینند. و در طراحی های خود به این موضوع توجهی نمی کنند. بنابراین لزوم ارائه مقاله ای شامل یک روش کاربردی ساده که به بررسی وضعیت آکوستیکی یک نمونه موردی می پردازد، احساس می شود. در این مقاله با استفاده از روش میدانی- تحلیلی وضعیت صدا در یکی از آپارتمان های متداول شهر تهران مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه موردی از جامعه آماری آپارتمان های متداولی که معمولأ در سطح شهر وجود دارد، انتخاب شده است. چرا که باید موضوع آسایش صوتی در ساختمان را برای همه ساخت و سازهای متداول فرهنگ سازی کرد. این موضوع به ویژه در ساختمان های حواشی بزرگراه ها از اهمیت فراوان برخوردار است. نتایج تحقیق نشان می دهد که با یک طراحی مناسب و استفاده از مصالح مناسب می توان تا میزان زیادی در برابر صداهای هوابرد چون ترافیک، عایق صوتی ایجاد کرد. در مورد نمونه های اجرا شده، اصلاح جدارها، باعث بهبود افت صوتی خواهد شد.
آکوستیک
صدای هوابرد
نوفه
افت صوتی
ساختمان های حواشی بزرگراه
2015
03
01
59
66
https://www.armanshahrjournal.com/article_33436_eb611ba46bfcd55a956d53cd1263c769.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
تعیین ظرفیت قابل تحمل واقعی مسجد شیخ لطف الله اصفهان
شادی
فروغی
سعیده
جعفری
در فرآیند برنامه ریزی و مدیریت توسعه پایدار گردشگری، شناخت توان و تناسب جاذبه ها و به کارگیری روش های کمّی برای برآورد مقادیر استفاده از منابع موجود در آ نها، در محدوده های مکانی و زمانی مشخص نقش کلیدی را ایفا می کنند. امروزه با افزایش گردشگری فرهنگی هدف بسیاری از گردشگران از سفر به یک منطقه بازدید از بناهای تاریخی منطقه می باشد. اما هجوم خیل عظیم گردشگران به بناهای تاریخی به دلیل ساختارها و ویژگی های خاص آ نها می تواند آسیب های جبران ناپذیری را در پی داشته باشد. بنابراین ضروری است تا با آگاهی از ظرفیت های اماکن تاریخی گردشگری در کشور از تخریب آن ها جلوگیری شود و برنامه ریزی ها متناسب با شرایط موجود انجام پذیرد. تعیین ظرفیت قابل تحمل یکی از روش های مؤثر در جهت حفاظت از جاذبه های گردشگری است. در این پژوهش پس از تعیین شاخص های مؤثر تعداد گردشگرانی که م یتوانند به صورت فیزیکی و TCC در برآورد ظرفیت پذیرش بنا، با به کارگیری روش کمّی واقعی در مسجد شیخ لطف الله حضور یابند، محاسبه شده است. بنابر آمارهای در دسترس، نتایج حاصله نشان می دهد که تعداد بازدیدکنندگان مسجد شیخ لطف الله تنها در نوروز از میزان ظرفیت قابل تحمل واقعی روزانه بنا بیشتر بوده و در سایر ماه های سال از میزان ظرفیت قابل تحمل واقعی ماهانه بسیار پایی نتر بوده است. لذا سیاستگذاری های لازم برای بهره برداری از این بنا در ایام اوج و ایام رکود ضرورتی اجتنا بناپذیر بوده و از رسیدن آسیب های جبران ناپذیر به این بنای تاریخی جلوگیری می کند.
ظرفیت قابل تحمل واقعی
توسعه پایدار
گردشگری پایدار
مسجد شیخ لطف الله
2015
03
01
67
79
https://www.armanshahrjournal.com/article_33437_48f563c1e4885609b27594e01b1d1361.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
ویژگی های مؤثر محیط فیزیکی آموزش معماری برای رشد استعدادهای بالقوه دانشجویان معماری
حمزه
غلامعلی زاده
نغمه
مخبری
تحقق استعدادهای بالقوه دانشجویان معماری، علاوه بر موارد عامی همچون کنجکاوی، دانش اندوزی، یادگیری وکسب حقیقت در عرصه معماری، وابسته به کسب تجربه و مهارت های حرفه ای در امر زیبائ یشناختی است. حصول موارد فوق، بستگی به چگونگی تأمین نیازهای اساسی آنان دارد. در این ارتباط صرف نظر از روابط اجتماعی مربوط به اجرای برنامه های آموزش معماری، تأثیر محیط فیزیکی آموزش معماری، به دلیل تسهیل در انجام رفتارهای مربوط به تأمین نیازهای اساسی و نیز برانگیختگی آن ها جهت ادراک، شناخت و یادگیری آنان از معانی مربوط به مصداق های مناسب معماری از اهمیت ویژ هایی برخوردار است. این مقاله اهدافی را مبنی بر شناخت نیازها و شرایط مناسب محیط فیزیکی آموزش معماری برای تأمین نیازها و قرار گرفتن دانشجویان معماری در فرآیند رشد استعدادهای بالقوه آنان دنبال می کند. لذا زیر ساخت آن بر پایه علومی چون روانشناسی محیط، روانشناسی یادگیری و علوم رفتاری و شیوه تحقیق بر مبنای توصیف و تحلیل اطلاعات از طریق استدلال منطقی است. در راستای تأمین مجموعه نیازهای فوق الذکر، ضرورت امر ایجاب می کند که اولا، عادات نادرست ناشی از روزمرگی که سبب تنزل ارتقاء معماری می شود، از ذهن دانشجویان خارج گشته، ثانیاً اسکیماهای لازم برای تعالی معماری حاصل شود. بدین منظور احکامی عملیاتی همچون استفاده از جذبه های بصری، جزئیات غنی، نیز ارزشها و مفاهیم کیفی محیطی به گونه ای بدیع و نو، اما مرتبط با الگوهای بومی و فرهنگی آنان در محیط مورد نظر می تواند از جمله موارد بارزی تلقی شود که برای طراحی مکان های آموزش معماری و رشته های نظیر آن مورد استفاده طراحان و برنامه ریزان آموزشی قرار گیرد.
نیازهای دانشجویان معماری
محیط فیزیکی آموزش
استعدادهای بالقوه
2015
03
01
81
91
https://www.armanshahrjournal.com/article_33438_4be8fee781fbd2559b9f2308b78adc2c.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
بررسی الگوهای رایج چیدمانی مدارس ایرانی با توجه به اصول ارتباط میان کلاس درس و فضاهای بیرونی
فرهنگ
مظفر
سیده سمیه
میرمرادی
فضاهای آموزشی یکی از مهم ترین فضاهای تأثیرگذار بر روی کودکان به دلیل گذراندن ساعت های زیادی از طول روزشان می باشد. در فضاهای آموزشی، هر دو گونه فضاهای باز و بسته از اهمیت برخوردارند و ارتباط میان این دو فضای مکمل نیز بسیار با اهمیت است. ارتباط میان این دو فضا به کاربری داخلی و تفاوت در فعالی تهایی که در آن انجام م یشود و میزان پویایی فضاها مرتبط است. چگونگی ارتباط میان فضاهای باز و بسته در مدارس می تواند منجر به چیدمان فضایی ساختمان آموزشی شود. یکی از مهم ترین فضاهای موجود در مدارس،کلاس های درس هستند که چگونگی ارتباط آ نها با فضاهای باز و همچنین چیدمان آن ها در کنار یکدیگر به دلیل تعدد آن ها در یک مدرسه نقش بسیار تأثیرگذاری در طراحی فضا خواهد داشت. طراحی فضاهای آموزشی با تأکید بر چگونگی چیدمان فضایی، یکی از رویکردهای موجود در زمینه طراحی فضاهای آموزشی است. با توجه به رواج دو الگوی خطی و حیاط مرکزی در سیر تحول معماری مدارس ایرانی، از میان انواع چیدمان های فضایی ساختمان مدرسه، این دو الگوی چیدمانی مورد بررسی قرار گرفته و چگونگی تحقق اصول طراحی ارتباط میان کلاس درس و فضاهای بیرونی در آ نها بررسی می شود. در نهایت الگوهای بهینه طراحی برای این دو الگوی چیدمانی پیشنهاد خواهد شد. در روند دستیابی به اصول ارتباط بهینه و بررسی الگوهای چیدمانی از روش استدلال منطقی استفاده شده است. در این مقاله تلاش شده است تا با دستیابی به الگوی بهینه ارتباطی میان کلاس درس و انواع فضاهای بیرونی مدرسه به پیشنهاداتی برای چیدمان فضایی رایج در مدارس ایرانی دست یافت.
ارتباط
کلاس درس
طراحی فضاهای آموزشی
چیدمان فضایی
مدارس ایرانی
2015
03
01
93
105
https://www.armanshahrjournal.com/article_33439_0a445de67d0cb7f5aa3246824311fdf7.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
سنجش و ارزیابی در نظام آموزش معماری با تأکید بر یادگیری مبتنی بر تیم و ارزشیابی همتایان
سعید
میرریاحی
آموزش معماری یکی از موضوعات مهم و کلیدی در جریان رشد و شکوفایی معماری در ایران و ترسیم آینده معماری ایران و جهان به شمار می آید. پرورش خلاقیت و روحیه انتقادی دانشجویان در ارائه طرح های معماری و ارزیابی دقیق و صحیح آن، دارای پیچیدگی های خاصی بوده، و عدم توجه کافی به عوام لجنبی مؤثر و تأثیرگذار بر ارزیابی، شیوه های جاری آموزش و قضاوت را با چالش های اساسی مواجه ساخته است که ماحصل این مسائل عمل و حرفه معماری را متأثر ساخته است. انواع روش های آموزشی در کلاس درس دوره های معماری نتایج متفاوتی را حاصل می کند، اما آنچه که امروزه در اغلب کلاس های معماری رایج است، استفاده از روش های مبتنی بر تیم است. یادگیری مبتنی بر تیم نوعی راهبرد آموزشی است که با هدف ارتقای کیفیت یادگیری در دانشجویان از طریق افزایش مهارت حل مسأله اطمینان از حضور دانشجویان در کلاس درس با آمادگی قبلی، ایجاد کلاسی پر انرژی و غیره ارائه گردیده است که بخشی از مقاله حاضر به مناسب سازی این روش برای کاربرد در کلاس های آموزشی معماری پرداخته است. ارزیابی دانشجویان در محیط های آموزشی از گذشته مورد استفاده مراکز آموزشی قرار داشته و در اغلب دانشگاه ها به صورت امری معمول و در برخی به صورت اجباری سالیانه انجام می پذیرد. ارزیابی به طور کلی به یافته های خود متکی بوده و مستلزم نوعی داوری درباره مؤثر بودن، ثمربخشی اجتماعی و مطلوب بودن فرآیند یا برنامه و نهایتاً فرآورده بر حسب اهداف و ارزش های تعیین شده می باشد. ارزیابی پروژه ها باید به نحوی انجام پذیرد که تأثیر عوامل اغتشاشگر، نظیر جو مناسبات اجتماعی، سیاسی و مدیریتی برآن به حداقل ممکن برسد و فقط ملاک های علمی و عملی و حرفه ای ملحوظ شود. ماهیت متفاوت رشته معماری نسبت به سایر رشته ها باعث می شود که معیارهایی که برای قضاوت طرح ها در این رشته به کار می روند، صد در صد ثابت و بدون تغییر نباشند. از طرفی نقش غیرقابل انکار عوامل انسانی در داوری طرح ها باعث می شود که همواره درصدی از انحراف نسبت به معیارها با توجه به سلایق هیأت قضاوت وجود داشته باشد. بر همین اساس، در بخش دیگری، مقاله به معرفی روش ارزشیابی همتایان به عنوان رویکردی مطلوب در نحوه سنجش آثار معماری از یک سو و از دیگر سو به عنوان مناس بترین روش ارزیابی در رویکرد آموزشی مبتنی بر تیم پرداخته است.
آموزش معماری
ارزیابی آموزشی
یادگیری مبتنی بر تیم
ارزشیابی همتایان
2015
03
01
107
117
https://www.armanshahrjournal.com/article_33440_504df89ed9a7b1ba51b76eb83c4317d6.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
شناخت و تحلیل مسائلِ طراحی محیط معماری و شهرسازی از منظر اسلامی (در گستره قرآن و روایات)
عبدالحمید
نقره کار
مهدی
حمزه نژاد
صدیقه
معین مهر
اسلام ارزش های تعالی جویانه ای را در زمینه شهر و محیط زندگی انسانی مطرح کرده که امروزه با ظهور فرهنگ جدید و غفلت از ابعاد معنوی انسان مورد بی مهری قرار گرفته است. برای احیاء این ارز شها در شهرسازی معاصر لازم است این ارز شها از حالت عام و کلی به صورت مسأله تخصصی تبدیل شوند. هدف از این مقاله طرح مسائل شهرسازی اسلامی و استخراج اصول مربوطه برای طراحان شهری و معماران می باشد. روش مورد استفاده در این مقاله مراجعه به منابع خطاناپذیر اسلامی و استنباط و استدلال منطقی است و با بررسی مبانی و متون دینی در مقایسه شیوه سنتی و تاریخی ساخت و ساز از یک سو و نیازهای جدید از سوی دیگر تلاش می شود اصول و ارزش ها برای تعالی انسان در شهر استخراج شود. مهم ترین این ارزش ها را می توان در کلیت شهر در عرصه هایی همچون ارزش شهر به منظور بسترسازی برای اشتغال، تفریح و سلامت جسمی، نظارت عمومی و توجه به اظهار شعائر دینی در عرصه شهر دانست. در محله نیز مسجد به عنوان مرکز محله با تشویق مردم به حضور در آن مطرح شده و بازار و مراکز فروش به عنوان تأمین کننده مایحتاج مطرح می شود. کلیت محل هها از نظر شأن فرهنگی و دینی اعتبارهای مختلف دارند و لازم است در انتخاب محله اسلامی این اعتبار مطالعه گردد. خان هها نیز مهم ترین عرصه خصوصی و حریم خانوادگی بوده و نباید استقلال و حرمت آن ها با هر نوع مزاحمت همجواری خدشه دار شود. در مجموع هنگامی خانه، محله و شهر اسلامی خواهیم داشت، که معماران و شهرسازان ما با شناخت کافی از حکمت نظری و عملی اسلام در حوزه برنامه ریزی و طراحی محیط اقدام نمایند. بدیهی است که سایر ارکان شهر یعنی قوانین، مدیران و شهروندان نیز می بایست از مبانی اسلامی تبعیت نمایند.
اولویت های سکونت
اسلام
شهر
محله
خانه
2015
03
01
119
135
https://www.armanshahrjournal.com/article_33441_af24fb0f23c99af196e9d71383d6845b.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
کاربرد فناوری نانو در معماری
لادن
وجدان زاده
در ابتدای هزاره سوم میلادی، فناوری از جنس نانو، نوید انقلاب صنعتی دیگری را م یدهد که از آن به عنوان موج چهارم انقلاب صنعتی یاد می شود. بسیاری از پژوهشگران بر این باورند که در آینده ای نه چندان دور همه اشیا بر مبنای مقیاس نانو ساخته شده و خواصشان در آن مقیاس شکل می گیرد و تولید همه اشیای دست ساز بشر دچار تحول خواهد شد. بنابراین تغییر و تحول مصالح ساختمانی و فناوری ساخت امری امکان پذیر به نظر می رسد و باید از هم اکنون تأثیرات آن بر معماری مورد بررسی قرار گیرد. این مقاله بر آن است تا تاثیرات فناوری نانو در حوزه معماری را با مطالعه کاربرد فناوری نانو در عرصه معماری و بهر هگیری از مصالح نانو بنیان و تغییر ساختار یاخته ای و فرمی معماری مورد بررسی قرار دهد. چهارچوب نظری پژوهش بر اساس اهمیت به کارگیری مصالح نانو بنیان و ساخت و ارائه طرح هایی برمبنای بهره گیری از ساختار علم طبیعی یا همان بیونیک استوار شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این مقاله، روش تحقیقات کاربردی و بر اساس خصوصیت موضوع روش توصیفی است. تأثیر فراگیر نانو فناوری در زندگی بشر و نحوه ارتباط او با محیط اطراف و ساختمان ها اجتناب ناپذیر و غیر قابل تصور است. بنابراین مصالح نانو بنیان باید به مرور جایگزین مصالح سنتی شوند تا بتوان در صنعت ساخت و ساز تحویلی عظیم را به وجودآورد از سوی دیگر ارائه طرح های معمارانه بر اساس ساختار موفولوژی و یاخت های نانو به عنوان پادزهری برای بناهای فرم محور امروزی خواهد بود.
معماری پایدار
فناوری نانو
معماری
نانو مواد
بیونیک
2015
03
01
137
149
https://www.armanshahrjournal.com/article_33442_31b58e6d172a07394f24f52561f1c988.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
تبیین ماهیت رویکرد "کیفیت زندگی شهری" در تئوری های طراحی شهری
سیدحسین
بحرینی
ملیحه
علی قلعه باباخانی
رضا
سامه
کیفیت زندگی شهری یکی از رویکردهای جدید به مسائل شهری است که به موجب آن طراحان و برنامه ریزان شهری راهکارهایی جهت تحقق آن ارائه م یدهند که نشان از اقدامات جدی در خلق تغییرات مثبت در محیط زندگی شهری در گونه های » کیفیت زندگی شهری « است. هدف اصلی این پژوهش تبیین یک چارچوب مفهومی برای بررسی ماهیت مختلف تئوری های طراحی شهری است تا از طریق آن بتوان به فهم عمیق تری نسبت به موضوعات اساسی در این حوزه پرداخت، به سطح و روش به کارگیری آن جامعیت بخشید و ابعاد مختلف این رویکرد از قبیل جه تگیری فلسفی و مبانی معرفتی را روشن ساخت. برای انجام این پژوهش، بخشی از گونه شناسی های مرتبط با انواع تئوری های طراحی شهری از دیدگاه های مختلف بررسی شده و براساس آن با تکیه بر روش استنباط استقرایی و تحلیلی به تبیین ماهیت این رویکرد در میان گونه های مختلف تئوری های طراحی شهری پرداخته شد. رویکرد کیفیت زندگی شهری در پی انتقادات به شیو ه برنامه ریزی خردگرا وارد مطالعات شهری شده و در سطوح مختلف قابلیت کاربرد را دارد. این رویکرد با شناخت و تفسیر وضعیت موجود از جنبه های عینی و ذهنی، فرآیندهایی را جهت ارتقاء ارزش های زندگی شهری ارائه می کند. اگرچه غایت این رویکرد، برنامه ریزی و طرح ریزی برای ابعاد کالبدی و عینی شهر است، ولی شناخت کیفیت موجود شرایط زندگی و تعریف ارزش های هنجاری براساس دیدگاه و ذهنیت ساکنین می باشد.
کیفیت زندگی شهری
طراحی شهری
گونه شناسی
تئوری های هنجاری
ابعاد عینی
ابعاد ذهنی
2015
03
01
151
167
https://www.armanshahrjournal.com/article_33443_1fee547a22876d0954b27d6854b0c883.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
فضاهای شهری نیمه عمومی سرپوشیده سنتی ایرانی اسلامی در مقایسه با پاساژهای فرانسوی؛ نمونه های موردی: تیمچه های امین الدوله و بزرگ قم و پاساژهای پانوقاوا و جوفقا
علی
پورجعفر
محمدرضا
پورجعفر
برخی از صاحبنظران مطرح شدن موضوع طراحی شهری را بیشتر به غرب و دهه شصت نسبت می دهند. لیکن طراحی مجموعه های بزرگ و باشکوه تجاری همچون بازارهای سنتی و اجزاء آنها در شهرهایی همچون تبریز، تهران، کاشان و اصفهان از غنای تجلی طراحی شهری در ایران حکایت دارد. در نظام تقسیم بندی فضاهای شهری، به دو دسته فضاهای حرکت و مکث اشاره شده است. فضاهای شهری سنتی در ایران را نیز می توان به همین طریق دسته بندی نمود. در مجموعه های تجاری سنتی ایران می توان، راسته های بازار را فضای حرکت و تیمچه ها را فضای مکث نیمه عمومی شهری محسوب نمود. طراحی و اجرای باشکوه تیمچه هایی همچون تیمچه های بزرگ قم و امین الدوله، در کاشان از جمله منابع فیزیکی معتبری است که دلالت به توجه و تأکید بر قدمت طراحی شهری در ایران دارد. از جمله ویژگی های این تیمچه ها، چند عملکردی بودن فضای آن هاست. تیمچه ها در بیشتر مواقع به صورت فضایی تجاری تخصصی عمل می کنند، لیکن در مواقع ضروری به خصوص ایام سوگواری و یا اعیاد بزرگ برای انجام این مراسم به خوبی ایفای نقش نموده و فضایی پاسخگو می باشند. در این مقاله با روش توصیفی تحلیلی ضمن اشاره به دسته بندی برخی تیمچه های معروف ایران، سعی شده است به صورت موردی تیمچه های بزرگ قم و امین الدوله کاشان به عنوان دو اثر برجسته از لحاظ ویژگی هایی مانند موقعیت، پلان، شکل، فرم، مقطع و برخی جزئیات معرفی گردند و در ادامه با دو نمونه از پاساژهای طراحی شده در غرب که تقریباً همزمان با طراحی تیمچه ها در ایران، شکل گرفته اند، مقایسه شوند. نتیجه پژوهش، برتری تیمچه ها را در زمینه ویژگی های مذکور نسبت به پاساژها نشان م یدهد، که خود دلیلی بر اصالت و قدمت موضوع طراحی شهری در ایران اسلامی نسبت به غرب است.
فضای شهری سنتی ایرانی اسلامی
تیمچه
پاساژ
2015
03
01
169
182
https://www.armanshahrjournal.com/article_33444_e3d0579bf32daaad4d501d918699075c.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
شناسایی و اولویت بندی معیارها و شاخص های مؤثر در فرآیند تحقق پذیری پروژه های طراحی شهری در ایران
آرش
ثقفی اصل
اسفندیار
زبردست
حمید
ماجدی
به موازات ارتقاء جایگاه طراحی شهری در نظام برنامه ریزی کشور، توجه به فرآیند تحقق پذیری آن از اهمیت به سزایی برخوردار است. چه بسیار پروژه های طراحی شهری که علی رغم نیاز مبرم به آن ها جهت رفع کمبودها و نارسایی های محیط شهرهای معاصر کشورمان، به دلیل ضعف اساسی در تعریف، تهیه و تصویب به اجرا نرسیده اند. عدم اجرای پروژه های مذکور سبب کاهش کیفیت فضاهای عمومی شهرها و نارضایتی عموم شهروندان شده و مدیران شهری را بر آن داشته است که با تجدید نظر در فرآیند اجرایی پروژه ها در پی یافتن دلایل اصلی کاهش تحقق پذیری باشند. از این رو مطالعه فرآیند تحقق این قبیل پروژه ها از ضروریات پژوهش های شهرسازی کشور می باشد. بر این اساس پژوهش حاضر تلاشی برای شناسایی و اولویت بندی معیارها و شاخص های مؤثر در این فرآیند می باشد. بدین منظور، با استفاده از مطالعات اسنادی و با مروری بر متون مربوطه، ابتدا به تدوین چارچوب نظری پرداخته، سپس با استفاده از روش تحلیلی تطبیقی و مرور مستندات و آراء مشابه سایر اندیشمندان، معیارها و شاخص های اولیه مشخص شد. سپس به منظور بومی سازی و انطباق با زمینه ایران، معیارها و شاخص های مذکور با روش مصاحبه با صاحب نظران تدقیق و تکمیل شد. در نهایت میزان اهمیت هر یک از معیارها و شاخص ها به وسیله پرسشنامه توسط بازیگران اصلی پروژه های طراحی شهری ایران تعیین شده و اولویت بندی انجام یافت. یافته های پژوهش نشان داد در شرایط موجود طراحی شهری ایران، معیار صلاحیت کارفرما و مدیریت پروژه، مشارکت عمومی و شاخص های مربوطه بالاترین میزان اهمیت و معیار میزان تعامل قانونی، پشتیبانی علمی آکادمیکی و شاخ صهای مربوطه کمترین اهمیت را از نظر بازیگران اصلی دارا می باشند.
معیار
شاخص
تحقق پذیری
فرآیند
پروژه های طراحی شهری
2015
03
01
183
197
https://www.armanshahrjournal.com/article_33445_07c946e54d3f432002c7929f93949366.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
الگوهای رفتاری و ابزارهای مسیریابی مردان
فرح
حبیب
تکتم
حنایی
رفتار مسیریابی در فضای شهری از طریق دریافت اطلاعات از محیط انجام می شود. در اختیار داشتن اطلاعاتی شامل مکان قرارگیری، مبدأ، مقصد و ارتباطات میان آ نها منجر به سهولت تصمی مگیری در انتخاب مسیر می شود. لذا استفاد هکنندگان از محیط نم یتوانند بدون اطلاعات، به ادراک محیط و ذخیره اطلاعات در ذهن خود بپردازند. هدف از این پژوهش تشخیص ارتباط میان اطلاعات محیطی، نحوه ادراک محیط و الگوهای رفتاری مسیریابی مردان می باشد. به منظور گردآوری داده ها، از روش ای کیفی شامل، پرسشنامه، مشاهده و شبیه سازی استفاده شده است. حجم جامعه آماری برابر با 150 نفر از مردان در خیابان های امام رضا )ع(، دانشگاه و امام خمینی در شهر مشهد است. همچنین تحلیل اطلاعات از طریق تحلیل های آمار Cramer’s V Test و Chi-Square انجام شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان م یدهد، اهمیت عوامل کالبدی راهنمای مسیریابی برای مردان در هنگام انتخاب مسیر متفاوت است. مردان در اولویت اول از راه ها به عنوان راهنما استفاده نموده و در مرحله بعد در هنگام حرکت در طول مسیر تقاط عها برایشان دارای اهمیت است. ساختمان های شاخص در محیط برای رسیدن به مقصد در اولویت سوم بوده و در آخرین مرحله مردان از علائم راهنما کمک م یگیرند. از سویی دیگر، مردان در میان انواع ابزارهای مسیریابی ترجیح م یدهند از طریق جستجو کردن در محیط و استفاده از جهات اصلی مسیر خود را تشخیص دهند. عوامل راهنمای بصری برای مردان، در صورت قرارگیری در محل تقاطع و سبک معماری متمایز بیشتر در مسیریابی مورد توجه م یباشند. همچنین ساختما نها با تعداد طبقات زیاد و قابلیت رؤیت از فاصله دور در صورتی که دارای رنگ سفید نیز باشند به عنوان هدای تگر مردان در رسیدن به مقصد صحیح استفاده می شوند.
ادراک محیط
مردان
عوامل هدایت کننده
رفتار مسیریابی
2015
03
01
199
210
https://www.armanshahrjournal.com/article_33446_de3fbf8945b8a2fd20ae13d71cd024d1.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
موضوعات مرزی در رویکرد فرارشته ای به طراحی محیطی در ایران از دیدگاه اساتید
سینا
رزاقی اصل
امروزه از مقیاس طراحی اشیاء و مبلمان گرفته تا طراحی منطقه ای و شهری، در داخل طراحی محیطی جای می گیرند. طراحان محیطی اعم از معماران، معماران منظر، برنامه ریزان و طراحان شهری، با مقولات و موضوعاتی فرا رشته خودشان ارتباط دارند. این مقولات که در حوزه ها و زمینه های تخصصی سایر علوم و فنون جای میگیرند، از اهمیت بسیار زیادی در رشد و توسعه مرزهای دانش و فناوری در سطح کشور برخوردارند. از این رو توجه ویژه اساتید و حرفه مندان رشته های طراحی محیطی به این موضوعات و بررسی روندها و رویه های به کارگیری صحیح و اصولی آن ها در میان مباحث اصلی رشته ای، حائز اهمیت است. این مقاله با هدف کنکاشی در شناخت مهم ترین موضوعات و مقولات فرارشته ای مطرح در طراحی محیطی، به بیان دیدگاه اساتید در این زمینه م یپردازد. از روش های پیمایشی و تحلیل محتوا سود جسته و سعی در معرفی حوزه های تأثیرگذار پیرامونی طراحی محیطی در رشد و توسعه این زمینه تخصصی دارد. مطابق این شیوه، پرسشنامه ای باز پاسخ از بیست استاد رشته های طراحی شهری، معماری و معماری منظر در سطح دانشگاه های تهران، شهید بهشتی و علم و صنعت ایران و در فاصله زمانی تیرماه تا مرداد ماه 1391 تهیه شد. یافته های این نوشتار نشان می دهد که پنج مقوله مرزی اکولوژی محیط، جهانی شدن، هویت ایرانی اسلامی، اجتماع محلی و آموزش فرارشته ای جزء مهم ترین دغدغه های اساتید نسبت به موضوعات فرارشته ای طراحی محیطی در ایران می باشند. همچنین معرفی ضرورت توجه به نگاه های فرارشته ای و کاربرد موضوعات مرزی در طراحی محیطی نیز جزء دیگر نتایج این تحقیق به شمار می رود.
فرارشته ای
طراحی محیطی
موضوعات مرزی
میان رشته ای
2015
03
01
211
219
https://www.armanshahrjournal.com/article_33447_11b1267feddd8042b9d553c775d8b9bf.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
سنجش ارزشهای محیطی فضاهای عمومی شهری با استفاده از روشهای انتخاب تجربی و ارزیابی مشروط، نمونه موردی: مجموعه پارک کوهستانی صفه شهر اصفهان
نرگس
سلطانی
نجمه سادات
مصطفوی
سحر
امانی کلاریجانی
رشد سریع شهرها و توسعه کالبدی آن موجبات بروز بحران های مختلف در زندگی شهری نظیر مشکلات محیطی و نزول کیفیت محیط را حاصل می آورد. به دنبال این امر لزوم توجه به مفهوم کیفیت و ارتقاء آن در محیط های شهری در کنار توجه به مسائل کمی بیشتر احساس شد. توجه به ارزش های فرهنگی، اجتماعی، معیشتی و هویتی شهروندان و معیارهای زیباشناختی شهری که اصلی ترین معیارها برای بالا بردن کیفیت یک محیط شهری به خصوص فضاهای شهری که هسته های اصلی و هویتی شهر هستند و توجه به منافع مشترک شهروندان، علاوه بر نتایج مثبت روانی که به دنبال دارد، رضایتمندی شهروندان از فضای شهری و حضور بیشتر در فضا را تشویق م یکند. بنابراین یکی از مسائل مهم در برنامه ریزی توجه به ارزش های کیفیت محیط از دید شهروندان است. هدف اصلی در این مقاله سنجش میزان کیفیت محیط، نحوه رتبه بندی و میزان تمایل به پرداخت افراد مراجعه کننده جهت ارتقاء سطح کیفی هریک از ارزش های محیطی است تا زمینه مناسبی را در جهت ارتقاء کیفیت محیط از دید افراد مراجعه کننده به پارک کوهستانی صفه شهر اصفهان فراهم کند. روش انجام این تحقیق بر مبنای روش های انتخاب تجربی (CEM) و ارزیابی مشروط (CVM) است. در این رو شها بر مبنای بررسی متون نظری ارزش های کیفیت محیط مربوطه انتخاب شد و در قالب پرسشنامه و براساس میزان تمایل به پرداخت، رضایتمندی و الویت بندی برای تمایل به پرداخت هریک از ارزش های محیطی توسط استفاده کنندگان از فضای شهری مورد پژوهش قرار گرفت. نتایج حاصل از روش انتخاب تجربی نشان داد که همه متغیرهای ارزشی رابطه بالایی را در نظر افراد برای انتخاب فضای شهری خود داشت هاند. (p<0.05) متغیر دسترسی بالاترین ارزش را از دید افراد مخاطب )با عدد 1.52) داشت و همچنین نتایج حاصل از روش ارزیابی مشروط نشان داد افراد برای ورودی پارک صفه تمایل دارند مبلغ 150 تومان بپردازند و هیچ یک از ویژگی های اجتماعی اقتصادی افراد بر این تمایل به پرداخت تأثیرگذار نیست.
مدل انتخاب تجربی (CEM)
مدل ارزیابی مشروط (CVM)
کیفیت محیط
پارک صفه اصفهان
2015
03
01
221
232
https://www.armanshahrjournal.com/article_33448_59fc8b247a5788380effe9621930717c.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
روش شناسی بازخوانی نظام معانی محیطی در بافت های تاریخی، نمونه موردی: محله صیقلان رشت
علی
کاظمی
رویکرد به شناخت معنی در محیط ساخته شده به ویژه در گونه های خاصی از آن نظیر بافت های تاریخی امروزه اغلب مورد توجه بوده و در مطالعات متعددی مورد بحث و تأکید قرار گرفته است. در این بین، بازشناسی معانی محیطی تاریخی این بافت ها )دوره های گذشته و زمان تکوین آن ها(، از این حیث که می تواند موجب شناخت صحیح تر زمینه شکل گیری محیط ها، ارزیابی درست تغییرات و تحولات پدید آمده در گذر زمان و لذا درک مناسب دلایل وجود تفاوت های احتمالی در معانی محیط شود، ضرورت و اهمیت خاصی دارد. هدف این پژوهش یافتن روش های مقدور و معقول برای شناخت معانی محیطی تاریخی فضاهای تاریخی و قدیمی بوده و بدین منظور از روش های تحقیق تفسیری تاریخی و استدلال منطقی بهره گرفته است. گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی و میدانی )مشاهده و مصاحبه( انجام شده است. بر این اساس، در این تحقیق با بهره گیری از رویکردهای ساختارگرایی و نشانه شناسی در معماری و شهرسازی به مثابه مدل عملیاتی تحقیق و تمرکز بر بستر تاریخی مشخصی )محله صیقلان شهر رشت(، سه روش مختلف جهت حصول به اهداف، نتیجه گیری و پیشنهاد شده است: 1- روش شناخت ویژگی های فضا در دوره تاریخی مبتنی بر شناخت شالوده و ساختار آن و درک معانی مستتر در ساختار فضا 2- درک رابطه بین زمینه و بستر کالبدی فضایی محیط های تاریخی و تحولات حادث شده در جهان بینی و ایدئولوژی مخاطبان و جامعه بهره بردار در گذر زمان 3- شناخت تغییرات پدید آمده در نظام های بیانی مرتبط با محیط که اغلب جنبه ذهنی داشته و با اتکاء بر روش نشانه شناسی و بازشناسی تفاوت سطوح نشانه ای عناصر و مجموع هها در دوره های زمانی مختلف صورت می گیرد.
معنی
محیط های تاریخی
روش شناسی
ساختارگرایی
نشانه شناسی
2015
03
01
233
242
https://www.armanshahrjournal.com/article_33449_097145e3754d6b5a7553226019444e7b.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
ارزیابی روش های سنجش عدالت فضایی در توزیع کاربری اراضی شهری، نمونه موردی: شهر قزوین
بهرام
امین زاده
مینا
روشن
با وجود آنکه لزوم تجلی توزیع متعادل یا به عبارتی عدالت در توزیع خدمات شهری امری پذیرفته شده است اما چگونگی سنجش و ارزیابی شرایط برقراری آن در شهر همچنان مورد سؤال است. در مقاله حاضر، با هدف تحلیل و مقایسه روش های ارزیابی توزیع عادلانه خدمات شهری، ضمن شناسایی سه روش فرصت های تجمعی، رقابت در دسترسی به فرصت ها و رتبه مکان به عنوان روش های کارآمد در این زمینه، کاربست آن ها بر روی دو نوع از خدمات یک نمونه موردی واقع در شهر قزوین به صورت تطبیقی و مقایسه ای، مورد ارزیابی واقع شده است. یافته های این پژوهش، در وهله اول مؤید وجود عدم تعادل نسبتاً شدید در توزیع این دو نوع کاربری در سطح شهر قزوین است اما از نظر جزئیات و میزان این عدم تعادل، تفاوت های معناداری در نتایج سه روش مطروحه، مشاهده شده است. مقایسه این مقادیر با دو رویکرد مجزا، نتایجی را مبنی بر موارد کاربرد مناسب هر یک از این سه روش در پی داشته است. در رویکرد اول با شناسایی نواحی واجد بهترین رتبه دسترسی در هر یک از روش ها، تفاوت در رتبه های به دست آمده به صورت علی و مقایسه ای بررسی شده است؛ در رویکرد دوم نیز میزان انطباق پذیری نتایج هر روش با تصویر ذهنی شهروندان از دسترسی آنها به خدمات به عنوان ذینفعان اصلی نحوه توزیع امکانات بررسی شده است. بر این اساس با توجه به خصوصیات نمونه مطالعاتی، روش فرصت های تجمعی در زمینه تشخیص برقراری تعادل به عنوان تحلیلی ساده و اجمالی مؤثر بوده و روش رقابت در دسترسی به فرص تها تحت شرایطی خاص، قابلیت به تصویر کشیدن میزان این عدم تعادل در توزیع این دو نوع از خدمات محلی را دارا خواهد بود. همچنین بررسی میزان انطباق نتایج سه روش با تصویر ذهنی شهروندان از میزان دسترسی، حاکی از انطبا قپذیری نسبتاً مناسب روش فرصت ها تجمعی و سپس روش رقابت، با فاصله اندکی از آن می باشد.
برنامه ریزی کاربری اراضی
عدالت فضایی
فرصت های تجمعی
رقابت
رتبه مکان
2015
03
01
243
258
https://www.armanshahrjournal.com/article_33450_5a02d6e9ce2c9db666f21fa4c8efdeab.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
بررسی میزان رضایتمندی سکونتی در محله سهیل تهران
مهدی
حاجی حسینی
پویان
شهابیان
یکی از علل وجودی علم شهرسازی ارتقای کیفیت زندگی شهروندان می باشد. امروزه به دلیل گسترش ارتباطات، جامعه شهری با دیگر فرهنگ ها آشنا شده و در نتیجه در سطح نگرش مردم تغییر به وجود آمده است. این تغییرات در فرهنگی شهروندان متجلی شده است. به نظر می رسد همین » تغییر در نیازها « و مد زندگی جامعه نمود پیدا کرده و به صورت امر در میزان رضایت ساکنان از محل زندگی خود تأثیرگذار بوده و باعث ایجاد نگرش های متفاوت در حوزه کیفیت محیط شده است. در این پژوهش با توجه به عوامل مؤثر در کیفیت محیط و رضایتمندی سکونتی که توسط صاحب نظران و نظریه پردازان این عرصه ارائه شده است، به شناسایی شاخص های میزان رضایتمندی سکونتی، در سه سطح واحد مسکونی، واحد همسایگی و محله پرداخته، و سپس جهت جمع آوری اطلاعات در محدوده از ابزار پرسشنامه استفاده شده است که طی آن سؤالاتی متناسب با شاخص های رضایتمندی سکونتی و برگرفته از چارچوب نظری پژوهش آمده است. در ادامه با استفاده از نرم افزار SPSS19 جهت تحلیل پرسشنامه ها به روش تحلیل رگرسیونی چند متغیره، شاخص های مؤثر در رضایتمندی سکونتی از نگاه ساکنان محله سهیل تهران، مشخص شده است. در نهایت میزان رضایتمندی سکونتی ساکنان در سه سطح مذکور و میزان تأثیرگذاری هریک از عوامل به دست آمده است. تغییر در نوع خواست ساکنان از روابط همسایگی و علاقه مندی آنان به مشارکت از نکات قابل توجه به دست آمده در این پژوهش است. کیفیت مسکن مهم ترین عامل مؤثر در میزان رضایت ساکنان محله از محل زندگی خود بوده و شاخص های مربوط به محله و واحد همسایگی در رده های بعدی قرار می گیرند.
کیفیت محل سکونت
رضایتمندی سکونتی
مسکن
واحد همسایگی
محله
2015
03
01
259
273
https://www.armanshahrjournal.com/article_33451_3d19236dde0564a5f1d01dfd94a470ee.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
سنجش اصول رویکرد نوشهرسازی و ارائه راهکارهای مداخله در مقیاس واحدهای همسایگی، نمونه موردی: محله شهرک ساحلی بابلسر
احمد
خلیلی
احسان
حیدرزاده
سعید
صداقت نیا
دستیابی به توسعه پایدار هدف نهایی توسعه محله های شهری می باشد. از جمله شاخص های مرتبط با پایداری محله ها می توان به شاخص های رویکرد نوشهرسازی اشاره کرد. ارائه یک روش تحلیلی مناسب برای سنجش نوشهرسازی در محله و ارائه راهکارهای مداخله مبتنی بر این رویکرد، تا به حال کمتر موضوع بحث قرار گرفته است. این پژوهش هدف مبنا و کاربردی می باشد که هدف آن ارائه روشی برای سنجش میزان دستیابی محل هها به توسعه پایدار می باشد. در همین راستا محله شهرک ساحلی شهر بابلسر به عنوان نمونه موردی انتخاب شد. از ویژگی های خاص این محله می توان به هم جواری با ساحل دریا، برخورداری از گونه های مختلف مسکن، اختلاط کاربری ها، تنوع قومیت و وجود اقشار دارای سطح درآمدی متوسط و بالا اشاره نمود. به منظور بررسی نوشهرسازی در این محله، با 22 متغیر و انجام تحلیل عاملی، 7 عامل تبیین کننده نوشهرسازی شناسایی شد و میزان هر یک از این عوامل و امتیاز کل در هر یک از واحدهای همسایگی این محله مشخص شد. در مرحله بعد با انجام تحلیل رگرسیونی به رتبه بندی عوامل سازنده نوشهرسازی بر اساس اهمیت آ نها در تبیین متغیر وابسته میزان برخورداری طرح محله از نوشهرسازی پرداخته شد که مطابق با نتایج، عامل تعلق خاطر به محله و مشارکت پذیری بیشترین تأثیر را در تبیین متغیر وابسته ایفا می کند. پس از آن، اولویت مداخله در شاخص ها در واحدهای همسایگی سه گانه محله تعیین شد که مشابهت ها در وهله اول بر کمبود تمایل به خودگردانی توسط اهالی محله و در مراتب بعدی، به نزدیکی فروشگا ههای عمده خدماتی با ایستگاه های حمل و نقل عمومی تأکید دارند. با جمع بندی این موارد می توان در مراحل اولیه مداخله، راهبردهای برقراری تعامل میان مدیریت شهری و مردم، توجه به نقش شورایاری در محله و برقراری ارتباط راحت و سریع بین فروشگاه های عمده خدماتی و ایستگاه های حمل و نقل عمومی را مد نظر قرار داد.
پایداری
نوشهرسازی
محله
تحلیل عاملی
تحلیل رگرسیونی
2015
03
01
275
292
https://www.armanshahrjournal.com/article_33452_409026220dfca38dc1e21580fb946717.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
بررسی نحوه ایجاد کمربند سبز و تأثیر آن در هدایت و کنترل رشد شهری حریم تهران
هاشم
داداش پور
محمد
جوادی
مجتبی
رفیعیان
عدم توان پاسخگویی محیط شهری به مسائل ناشی از تحولات شتابان شهرنشینی، موجب شده تا حریم کلان شهر تهران دائماً در معرض هجوم کاربری های شهری قرار گیرد. جمعیت سکونتگاه های حریم شهر در فاصله سال های 1365 تا1385 ، حدود 200 درصد افزایش یافته در حالی که جمعیت تهران در این فاصله زمانی حدود 30 درصد افزایش یافته است. به تبع تحولات جمعیتی، تحولات کالبدی در محدوده حریم، نسبت به شهر تهران از شدت بیشتری برخوردار شده است. از این رو، این منطقه با چالش های متعددی رو به روست که ضرورت برنامه ریزی برای محدوده حریم را آشکار می سازد. با توجه به موفقیت سیاست کمربند سبز در شهرهای مختلف دنیا )به عنوان نوعی برنامه ریزی برای سیاست محدودسازی رشد شهری( موجب شده که نحوه ایجاد آن در این محدوده با رویکرد توسعه حفاظت محور مورد توجه قرار گیرد. هدف اصلی این مقاله هدایت و کنترل رشد شهر تهران و سایر شهرهای واقع در محدوده حریم تهران از طریق بررسی نحوه ایجاد کمربند سبز و تعریف عملکردهای مجاز شامل چهار عملکرد حفاظتی، تأسیسات و زیرساخت ها، کشاورزی و شهری در این محدوده می باشد. بنابراین پهنه بندی انجام شده در این مقاله بر اساس نگرش یکپارچه و با استفاده از روش دلفی و همپوشانی لایه های مکانی صورت می گیرد. بر این اساس، چهار پهنه حفاظتی، کشاورزی، شهری و تأسیساتی در محدوده حریم شهر تهران پیش بینی شده است. یافته های تحلیل نشا ن می دهد که پهنه های شمالی و شرقی حریم تهران در اولویت حفاظت، فعالیت های کشاورزی و باغداری قرار می گیرند اما نواحی جنوبی حریم تهران، علاوه بر محوریت کشاورزی در این حوزه، شرایط برای توسعه پهنه های شهری و تأسیسات و زیرساخ تها فراهم می باشد. علاوه بر این، مقایسه تفاوت سطوح عملکردهای مورد نظر در کمربند سبز پیشنهادی و وضع موجود نشان می دهد که سیاست فوق در هدایت و کنترل رشد شهری در حریم تهران می تواند مؤثر باشد.
حریم
کمربند سبز
مدیریت توسعه شهری
نگرش یکپارچه
همپوشانی لایه های مکانی
2015
03
01
293
303
https://www.armanshahrjournal.com/article_33453_0a857fd6da890147165b2d59aadd37d5.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
ارزیابی و کاربرد الگوریتم ژنتیک در مکان یابی مراکز خرید با شرایط رقابتی
سعید
رشیدی
محمد
طالعی
احید
نعیمی
بسیاری از مسائل در جهان واقعی متأثر از پارامترها و اهداف گوناگونی می باشند. با توجه به گسترش روزافزون جمعیت شهرها، ارائه خدمات شهری مناسب به شهروندان اهمیت بالایی پیدا می کند. این تحقیق به مکانییابی بهینه خدمات شهری و به ویژه مراکز خرید می پردازد و عوامل متعددی را مورد توجه قرار می دهد. با تعریف اهداف مختلف مؤثر بر مکانیابی، نیازمند استفاده از روش های چندهدفه برای حل مسئله هستیم. دو رویکرد کلی برای حل مسائل چندهدفه، روش های سنتی و فراابتکاری می باشند؛ روش های سنتی همه جواب های بهینه پارتو را ارائه نمی دهند و برای دستیابی به هدف واحد ناچار به وز ن دهی اهداف می باشند. لذا علاوه بر اینکه با وز ندهی به اهداف، نظرات کارشناسی را پیش از حل مسئله در آن وارد می کنند، کارکرد مناسبی نیز برای حل مسائل چندهدفه نشان نمی دهند؛ بنابراین در تحقیقات اخیر ترجیح بر کاربرد روش های فراابتکاری می باشد. از میان روش های فراابتکاری، روش بهبود یافته ای از الگوریتم مرتب سازی را به کار بردیم که الگوریتم ژنتیک پارتوی سریع نام دارد. برای پیاده سازی و حل مسئله مکانییابی بهینه II- نامغلوب مراکز خرید، پس از شناسایی مکان های پتانسیل دار در شهر کرج، با اعمال شرایط رقابتی دو هدف دسترس پذیری و جذب تقاضا تعریف شد و با استفاده از روش الگوریتم ژنتیک پارتوی سریع، ترکیب های چندتایی از مراکز خرید شناسایی گردید. تعداد مراکز خرید پیشنهادی به عنوان ورودی مسئله می باشد و با توجه به نیاز کاربر تعیین می شود و هدف از آن یافتن مکان های مناسب با توجه به اهداف مسئله است. خروجی الگوریتم جواب های بهینه پارتو می باشد. جواب های حاصل از اجرای الگوریتم، مکا نهایی را پیشنهاد می دهد که از مراکز خرید موجود فاصله دارد، تقاضای بیشتری را پوشش می دهد و مکان هایی با دسترس پذیری بالا را ارائه می دهد.
مکانیابی مراکز خرید
شرایط رقابتی
بهینه سازی چندهدفه
الگوریتم ژنتیک پارتو سریع
2015
03
01
305
320
https://www.armanshahrjournal.com/article_33454_f63c78db354ae21acffa9dff160b73e0.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
تأثیر قابلیت پیاده مداری محله ها بر رضایتمندی سکونتی، نمونه موردی: محله چیذر
راضیه
رضازاده
لاله
لطیفی اسکویی
پیاده روی قدیمی ترین شکل جایجایی انسان به خصوص در مقیاس محله ای است. پس از انقلاب صنعتی، پیاده روی اهمیت خود را از دست داد. شهرهای مملو از اتومبیل منجر به افزایش آلودگی های محیطی و کاهش ایمنی و امنیت، سلامت جسمانی و تعاملات اجتماعی شهروندان شده است. همزمان با این شرایط کیفیت زندگی و رضایتمندی سکونتی تنزل یافته است. تا زمانی که شهرها در تلاش برای ارتقاء کیفیت زندگی، بهبود سلامت جسمی انسان، افزایش روابط اجتماعی و غیره هستند، بازگشتی دوباره به طراحی محلات پیاده مدار امری اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. لذا سنجش قابلیت پیاده مداری محله را می توان یکی از مؤلفه های اصلی محیط های مطلوب عنوان کرد که می تواند پیش شرطی مدت زمان « ،» تناوب پیاده روی « برای رضایتمندی سکونتی به شمار آید. در این تحقیق سعی بر آن است تا از 3 متغیر به عنوان شاخص قابلیت پیاده مداری محله )متغیر مستقل( استفاده شده » خوشایندی پیاده روی « و » پیاده روی در هر بار و ارتباط آ نها با رضایتمندی سکونتی )متغیر وابسته( سنجیده شود. درک این روابط با روش پیمایشی بوده است. طی این مطالعات، زیرشاخص های قابلیت پیاده مداری محله و رضایتمندی سکونتی از دیدگاه 200 ساکنِ محله چیذر مورد پرسش قرار گرفته است. بررسی و استخراج شاخص های تأثیرگذار با استفاده از آزمون های همبستگی بوده است. بررسی ها نشان می دهد میان تناوب پیاده روی و رضایتمندی سکونتی رابطه معنی داری وجود ندارد. این در حالی است که رضایتمندی سکونتی شدیداً تحت تأثیر مدت زمان پیاده روی در هربار و نیز خوشایندی پیاده روی می باشد. لذا می توان اذعان کرد که با برنامه ریزی و ارائه راهکارهایی برای افزایش خوشایندی پیاده روی می توان به سطوح بالاتری از رضایتمندی سکونتی در محلات نیز دست یافت.
قابلیت پیاده مداری
رضایتمندی سکونتی
سنجش ذهنی
محله چیذر
2015
03
01
321
331
https://www.armanshahrjournal.com/article_33455_56e90d46833eef7064dcf129cd29e8b8.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
ارزیابی کیفیت خدمات گردشگری مذهبی کلانشهر مشهد از دیدگاه گردشگران
علی
سلطانی
علی
دشتی
احسان
بابایی
محمد
قضایی
نقش گردشگری در رونق بخشی به فعالیت های انسانی و به تبع آن در توسعه اقتصادی و اجتماعی انکارناپذیر است. کشور ما به دلیل برخورداری از جاذبه های طبیعی و میراث ارزشمند تاریخی توان بالقوه ای برای ترویج و توسعه صنعت گردشگری دارد. در این میان، شهر مقدس مشهد، به عنوان قطب اول گردشگری مذهبی کشور، کمتر توانسته است هماهنگ با روند رشد جهانی، وضعیت گردشگری خود را متحول سازد. این مقاله با هدف ارزیابی وضعیت کنونی خدمات گردشگری در شهر مشهد و واکاوی عوامل دخیل بر کیفیت خدمات از منظر گردشگران ارائه شده است. اطلاعات مورد نیاز، برگرفته از یک مطالعه میدانی از گردشگران و زائران حرم رضوی (n-400) تهیه شده است. نتایج مطالعه نشان می دهد که خصوصیات جمعیتی گردشگران )سن و جنسیت( در ادراک متفاوت از کیفیت خدمات و درنتیجه سطح رضایت مؤثر است. همچنین رضایتمندی از خدمات در تقویت تصویر ذهنی گردشگران و بهبود دانش فضایی آن ها از مکان ها و جاذبه های گردشگری اثرگذار است. وجود فرهنگ اجتماعی مثبت، اقتصاد فعال و توجه به کیفیت خدمات بر جذب گردشگران مؤثر می باشند. نتایج این تحقیق بیانگر ابعاد چندگانه کیفیت خدمات گردشگری در اثرگذاری بر رضایت و تمایل به بازگشت گردشگران است.
گردشگری مذهبی
خدمات
تصویر ذهنی
مشهد
2015
03
01
333
342
https://www.armanshahrjournal.com/article_33456_4a3dcf95423e19bec83077c546ee0ab1.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
سنجش عوامل تغییرات کاربری زمین در روند گسترش کلا نشهرها، نمونه موردی: منطقه 22 شهر تهران
محمدمهدی
عزیزی
مصطفی
دهقانی
سرعت گسترش کلان شهرها موجب تغییرات سریعی در الگوی کاربری زمین پیرامون این شهرها شده است. در منطقه22 شهر تهران نیز، ادامه روند گسترش کاربری های شهری پراکنده، موجب بروز مشکلاتی مانند؛ کاهش فضای سبز، افت کیفیت محیط زیست، تغییرات پوشش گیاهی منطقه و نادیده گرفتن توان اکولوژیکی منطقه و افزایش مشکلات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی شهر تهران می شود. بنابراین، ایجاد چارچوبی جهت درک تغییرات سریع کاربری زمین کلان شهرها و عوامل آن در گذشته، برای مدیریت کارآمد این تغییرات، اهمیت بسیاری دارد. این تحقیق با رویکردی توصیفی تبیینی و کمی، در پی شناسایی عوامل و محرک های اصلی تغییرات کاربری زمین در روند گسترش کلان شهرها، جهت کنترل و مدیریت این تغییرات است. در این راستا، شاخص های تغییرات کاربری زمین برگرفته از مطالعات و تجارب جهانی و منطبق با شرایط خاص کلان شهرهای کشور، در محدوده منطقه 22 شهر تهران، مطالعه و سهم هر یک از شاخص ها در تغییر کاربری زمین های بایر و غیرشهری سال 1375 به کاربری های شهری سال 1385 ، محاسبه شده است. و با استفاده از چارچوب سلول های خودیار (CA) و استفاده از روش تحلیل عاملی با شاخص های تدوین شده پژوهش، عوامل اصلی تغییرات کاربری زمین، شناسایی شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که عوامل اصلی تغییرات کاربری زمین را می توان در 5 عامل اصلی، شامل دسترسی به خدمات اجتماعی، دسترسی به مراکز شهری، پیشنهادهای طرح تفصیلی، موقعیت طبیعی و مشوق های ساخت و ساز مسکونی جستجو نمود. همچنین نتایج تحقیق نشان م یدهند که 53 درصد از تغییرات اراضی باغات خصوصی و 9 درصد از تغییرات اراضی فضای سبز، تغییر به کاربری صنعتی است، که این مسأله باید به عنوان یک هشدار محیط زیستی در نظر گرفته شود. بیشترین تغییرات کاربری زمین، از زمین های بایر و ساخته نشده به کاربری مسکونی و معابر، و در زمین های با شیب 2 تا 8 درصد، زمین های دارای مالکیت خصوصی و مسکونی کم تراکم اتفاق افتاده است. شاخص های نزدیکی به مراکز تجاری، نزدیکی به راه های اصلی و کاربری زمین پیشنهادی طرح تفصیلی، بیشترین تأثیر را در تغییرات کاربری زمین دارند. و هر چه سلول به کاربری صنعتی نزدیک تر باشد، احتمال شهری شدن کمتری دارد.
تغییرات کاربری زمین
سلول های خودیار (CA)
تحلیل عاملی
منطقه 22 تهران
2015
03
01
343
359
https://www.armanshahrjournal.com/article_33457_e4f19ba6a3d212afc6d87420404ea657.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
الگوی کریدوری حمل و نقل همگانی محور در بلوار پاسداران شهر سنندج
هوشمند
علیزاده
محمدحامد
عبدی
در دهه های اخیر توسعه حمل و نقل همگانی محور (TOD) به عنوان رویکردی جدید در راستای مفهوم توسعه پایدار شهری گسترش یافته است. این رویکرد درصدد است تا از طریق ایجاد یکپارچگی بین برنامه ریزی حمل و نقل شهری و کاربری زمین، مردم را به زندگی در ناحیه مجاور ایستگاه های حمل و نقل همگانی و استفاده از آن تشویق نماید. این رویکرد، در نهایت استفاده از خودرو شخصی را کاهش داده و سکونتگاهی انسان محور با پویایی بیشتر را به ارمغان می آورد. در واقع توسعه حمل و نقل همگانی محور با نفی شیوه توسعه پراکنده به عنوان مخرب منظر شهری و مروج فرهنگ استفاده خودرو محور، بر توسعه فشرده جوامع تأکید دارد. با توجه به این رویکرد و گسترش رویه توسعه پراکنده در شهرهای ایران منتج از مهاجرت های روستایی، شهر سنندج به عنوان نمونه موردی پژوهش انتخاب شده تا جنبه های مختلف توسعه حمل و نقل همگانی محور به ویژه الگوی کریدوری آن را در بلوار پاسداران این شهر دنبال کند. در این راستا، این پژوهش در پی آن است تا با روش توصیفی تحلیلی، چارچوب الگوی کریدوری حمل و نقل همگانی محور به منظور افزایش پایداری و خلق یک محیط انسان دوستانه، افزایش قابلیت دسترسی، تقویت گزینه های حمل و نقل همگانی وکاهش چالش های زیست محیطی در بلوار پاسداران شهر سنندج به کار گرفته شود. به منظور دستیابی به نتایج بهتر، براساس ویژگی های مشترک کالبدی، عملکردی و ترافیکی، طول محور به دو بخش تقسیم و از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی به عنوان یکی از روش های تصمیم سازی چند معیاره به منظور اولوی تدهی به راهبردها استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که راهبردهای کاهش وابستگی به خودرو، پیاده راه سازی به همراه توسعه حمل و نقل همگانی و راهبرد افزایش دسترسی به حمل و نقل همگانی برای بخش اول و راهبردهای تقویت دسترسی به حمل و نقل همگانی ، اتصال مسیرهای اصلی و بهبود حرکات پیاده برای بخش دوم محور جهت استفاده از پتانسیل های توسعه حمل و نقل همگانی محور و منافع آن بیشترین امتیاز را کسب کرده و در اولویت توسعه می باشند.
توسعه حمل و نقل همگانی محور
الگوی کریدوری حمل و نقل همگانی محور
کاربری زمین
حمل و نقل همگانی
فرآیند تحلیل سلسله مراتبی
بلوار پاسداران سنندج
2015
03
01
361
381
https://www.armanshahrjournal.com/article_33458_4d92b8f77ff53354768ee8a52ab671b3.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
فراتحلیلی بر حساسیت رفتار سفر (وسیله سفر) نسبت به شکل شهر
محمود
محمدی
محمود
قلعه نوئی
عنایت اله
میرزایی
جهان امروز با چالش های فراوانی در حوزه جا به جایی از جمله مصرف بالای سوخت، آلودگی هوا، شلوغی خیابان ها، کاهش فعالیت فیزیکی، نا امنی عابرین و غیره رو به رو بوده که بسیاری از آن ها ناشی از وابستگی به اتومبیل و در نتیجه شکل های شهری خودرو مدار می باشد. در همین راستا، مطالعات تجربی فردی فراوانی در کشورهای مختلف صورت گرفته است. اگرچه در غالب این مطالعات فرضیه تقاضای سفر با تأکید بر شرایط و گزینه های متفاوت موجود، چارچوبی برای تحلیل رفتارهای سفر بوده است که بر اساس آن سفر به منظور یک هدف و رسیدن به یک مقصد انجام می گیرد و خود یک هدف نمی باشد )مانند سفر تفریحی(. اما مطالعات مذکور با اهداف و رویه های متفاوت در واکاوی روابط شکل شهر و رفتار سفر صورت گرفته و به نتایج متفاوت و غیر قابل تعمیمی دست یافته اند. تحقیق حاضر با روشی توصیفی تحلیلی ابتدا با مروری گسترده بر مطالعات تجربی به بررسی ابعاد موضوع تحقیق پرداخته سپس با استفاده از روش فراتحلیل )متا آنالیز( و محاسبه الاستیسیته وزنی میانگین )میزان حساسیت( به واکاوی، ترکیب و تعمیم نتایج مطالعات فردی صورت گرفته در زمینه شکل شهر و رفتار سفر )وسیله سفر( پرداخته است. مهم ترین یافته های تحقیق حاکی از آن است که "تراکم جمعیتی"، "فاصله تا مغازه" و " تراکم تقاطع" تاثیر (مثبت) بیشتر و تعمیم پذیرتری بر پیاده روی یا دوچرخه سواری دارد و "تراکم جمعیتی"، "درصد تقاطع های چهارراه" و "فاصله تا نزدیک ترین ایستگاه" نیز تاثیر بیشتری بر استفاده از حمل و نقل همگانی دارد. همچنین می توان گفت: "تراکم جمعیت" و دو شاخص " تراکم ناختلص مسکونی و اشتغال" و "ترکیب کاربری ها" در سطح معنی داری p<0.001 بر استفاده از اتومبیل تأثیر منفی دارد.
شکل شهر
رفتار سفر
فراتحلیل
الاستیسیته
2015
03
01
383
408
https://www.armanshahrjournal.com/article_33459_f24e45736714fb77c4668b8da52876a6.pdf
معماری و شهرسازی آرمان شهر
فصلنامه آرمانشهر
2008-5079
2008-5079
1393
7
13
برنامه ریزی راهبردی توسعه خدمات الکترونیک در شهر یزد
سعیده
مؤیدفر
اصغر
ضرابی
با توسعه روزافزون فناوری اطلاعات و ارتباطات و تأثیرات وسیع آن بر جنبه های مختلف زندگی، ابعاد خدمات شهری نیز دستخوش تحولات گسترده ای شده است؛ چنانکه لازمه زندگی در شهرهای امروزی به عنوان نقاط تمرکز خدمات و تعاملات، به کا رگیری رو شها و فناوری های نوین خدمات رسانی می باشد. با توجه به اهداف توسعه ای نهادهای مدیریت شهری جهت نوآوری و شکوفایی در عرصه خدمات رسانی به شهروندان، انجام مطالعات راهبردی و شناسایی زمینه ها و چالش های توسعه خدمات الکترونیک شهری در سطح شهرداری ها امری ضروری می نماید. شهر یزد یکی از جمله شهرهایی است که در زمینه الکترونیکی شدن، اقدامات مؤثری را تجربه کرده است و گام به گام شهرهای بزرگی چون تهران و اصفهان، در جهت ایجاد شهر الکترونیک حرکت می کند. بر این مبنا این مقاله با استفاده از روش توصیفی پیمایشی، در میان جامعه آماری کارشناسان و آگاهان کلیدی در عرصه شهر الکترونیک و به منظور تدوین راهبردهای توسعه خدمات الکترونیک در شهر یزد انجام پذیرفته است که با استفاده از مدل پستل، خلاصه تجزیه و تحلیل خارجی و داخلی و تکنی کهای سوات و تلفیق عوامل راهبردی، مهم ترین فرصت ها، تهدیدها، نقاط قوت و ضعف شهرداری یزد مورد ارزیابی قرار گرفته، رتبه بندی شده و بر اساس آن راهبردهایی برای توسعه خدمات ارائه شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که شهرداری یزد در زمینه توسعه خدمات الکترونیک، در وضعیت غلبه فرصت ها بر تهدیدات محیطی و غلبه نقاط قوت بر نقاط ضعف قرار دارد که در چنین شرایطی استفاده از راهبردهای تغییر جهت و یا حفظ وضع موجود پیشنهاد می شود.
خدمات الکترونیک شهری
برنامه ریزی راهبردی
راهبرد
شهرداری یزد
2015
03
01
409
424
https://www.armanshahrjournal.com/article_33460_bc79db49869fd076e7baaedfa91f8066.pdf