بررسی شاخص های تداوم یافته در تبیین هویت فضاهای خیابان لاله زار تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

در تعریف هویت شهر و رابطه آن با عناصرش، توجه به دگرگونی‌ها و تحولات اجتناب‌ناپذیر تاریخی و اجتماعی ضرورت دارد. دلیل ظهور و شکل‌گیری مداوم مکا‌‌‌‌ن‌ها را در دگرگونی‌ها و تحولات فرهنگی و تاریخ باید جستجو کرد. این تحولات سبب می‌شود که عناصر جدیدی به یک مجموعه اضافه شده، عناصری از آن حذف شوند و به این ترتیب مؤلفه تاریخی مکا‌ن‌ها که خود ناشی از تحولات فرهنگی هستند، به‌ ارکان هویتی آ‌ن‌ها تبدیل شوند.
در مطالعات شهری، هویت به واسطه رابطه متقابلی که با مفهوم فضا دارد و نیز به واسطه نقشی که در ایجاد        تصویر ذهنی از مکان و در نتیجه‌ کیفیت زندگی شهری ایفا می‌کند مورد توجه است. از این رو نقش شهر‌ها به عنوان مراکزی برای اشاعه شاخص‌های فرهنگی جوامع پذیرفته شده است، چرا که در فضا‌های عمومی است که روابط متقابل اجتماعی رخ می‌دهد و به بلوغ می‌رسد و در حقیقت یک رابطه درونی نزدیک میان فضای شهری و هویت فرهنگی به وجود می‌آید.
بدین ترتیب فضاهای شهری عموماً در طول زمان مشمول یک هویت تداوم یافته تاریخی می شوند. شاخص‌هایی که در تبیین این هویت تاریخی موثر هستند در طی زمان تاثیرات کارکردی مشابهی را در فضای مورد نظر باعث می‌شوند.  این شاخص‌ها باعث تداوم هویت فضاهای شهری می‌شوند به‌ طوری‌که می‌توان به آن یک هویت تاریخی اطلاق کرد.
می‌توان گفت در میان انواع فضاهای شهری، خیابان‌ها دارای اهمیت ویژه‌ای می‌باشند. از دید عملکردگرایان، خیابان فضایی ارتباطی است که جهت‌دهنده، تقسیم کننده و تقویت کننده ساختار شهر است و آنان که به ادراک محیط اهمیت می‌دهند راه‌ها را مهم‌ترین عامل سازمان یافته در نقشه‌پردازی ذهنی انسان می‌دانند. از طرف دیگر امروزه با برخی از این فضاهای شهری روبرو هستیم که فاقد هویت مثبت و یا واجد نوعی هویت خنثی هستند. از این‌رو با توجه به اینکه هر یک از فضاهای شهری ممکن است در گذشته دارای یک یا چند شاخص هویتی بوده یا هم اکنون قابلیت ارائه چنین کارکردهایی را داشته باشند، می‌توان به کنکاشی در جهت شناسایی و تقویت وجوه شاخص هویت تاریخی آن‌ها اقدام کرد. در این نوشتار پس از تعریف و بازخوانی مفهوم هویت در فضاهای شهری به بررسی شاخص‌های موثر و تداوم یافته در شکل‌دهی به هویت فضای مورد مطالعه و در انتها به بیان سیاست‌های کلی در جهت تقویت و احیاء هویت آن پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Assessment of Continuous Indicators of Urban Spaces Identity Exposition, Case Study of the Lalehzar Street in Tehran

چکیده [English]

In the definition of urban identity and its relationship with its elements it is necessary,
pay attention to changes and inevitable historical and social developments. The cause of
the continuous formation and development of the places should be searched in the
cultural and historical changes. These changes will be cause to add the new elements to
a collection or to be removed some elements of it. In This Way, historical component of
places that are derived from cultural developments, to into their identity bases.
In urban studies, identity is considered through its interaction with concept of space, and
also through its role in creates mental space and thus the quality of urban life.
Therefore, the role of cities as centers to promoting the cultural indicators has been
approved because in the public spaces the social interaction occur and maturate. In fact,
a close internal relationship occurs between urban space and cultural identity.
Generally, urban spaces are covered a historical identity during the time. Indicators
which are effective on historical identity explosion have caused a similar functional
effect in the above mentioned space during the time. These indicators cause continuity
of identity in urban spaces so that it is also acceptable to named a historical identity .
On the other hand, today we are faced with some urban spaces which lacking positive
identity or are eligible for a neutral identity .Therefore, regarding each of the urban
spaces may have one or more indicators of identity in the past or already the ability
to offer such functional can be survey in order to identify and index funds to
strengthen their historical identity.
In this article, after defines and readout the concept of identity in urban spaces, the
author is dealing with the effective indicators and continuous in formation of the space
identity of the under investigation and finally the author is dealing with the general
policies to strengthen the identity and the restoration.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Identity
  • Continuous Indicators
  • Urban Spaces
  • Lalehzar Street
- امین­زاده، بهناز و فرامرز، داعی­نژاد (1381) "ملاحظات محیطی در طراحی و بهسازی خیابان­های شهری" هنرهای زیبا، نشریه   علمی­پژوهشی دانشکده هنر های زیبا، ص(61 – 50­ )، شماره 11.
- بحرینی، سیدحسین (1383) " تحلیل فضاهای شهری در رابطه با الگوهای رفتاری استفاده­کنندگان و ضوابطی برای طراحی" تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
- بهزادفر، مصطفی (­1386­) " هویت شهر تهران " تهران، نشر شهر.
ـ پاکزاد، جهانشاه (1375) "هویت و این همانی با فضا" ص ( 107­– 100 )، شماره 21 و22 .
- ترکزاده، نغمه (1380) " ظهور و افول لاله زار" ماهنامه شهرداری­ها، شماره34.
- توسلی، محمود (1376) "طراحی شهری در بخش مرکزی تهران" ­تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات معماری و شهرسازی وزارت مسکن و شهرسازی.
ـ تیبالدز، فرانسیس (1383) "شهرسازی شهروندگرا" محمد احمدی­نژاد، اصفهان، نشر خاک.
- دهخدا، علی‌اکبر (1345) "لغت‌نامه دهخدا" تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
- قاسمی اصفهانی، مروارید (1380) "هویت بخشی به بافت های مسکونی"مدیریت شهری: فصلنامه پژوهشی تحلیلی، آموزشی مدیریت و برنامه ریزی شهری، ص (98 – 87)، شماره 8.
ـ مدنی­پور، علی (1379) " طراحی فضای شهری: نگرشی بر فرایند های اجتماعی ـ مکانی" فرهاد مرتضایی، تهران، شرکت پردازش و برنامه­ریزی شهری.
- میرمقتدایی، مهتا (1383) "معیارهای شناخت و ارزیابی هویت کالبدی شهرها" هنرهای زیبا، نشریه علمی­ـ­پژوهشی دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، پاییز، شماره 19.
 
 
- Altman, I. & Seethe Low (Ed) (1992) "Place Attachment" New York, Plenum Press.
- Carmona, M. & Heath, T. & Of, T. & Ties dell, S. (2004) "Public Places, Urban Spaces the Dimensions of Urban Design" U.K, Elsevier.
- Caves, R. (2005) "Encyclopedia of the City" London, Rout Ledge.
-Ralph، E. (1976) "Place & Place lessens" London, Peon.