1استادیار شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران
2کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری ومنطقه ای، دانشکده علوم اجتمایی و برنامه ریزی شهری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
3کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.
4کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران.
چکیده
شهر یا محله دارای جریانات اجتماعی و فرهنگی متنوع و مختلفی است که بی توجهی به آن‌ها، سبب شکست و یا توفیق اندک در تجارب و پروژه‌های بهسازی و نوسازی در ایران شده است. هدف از این مقاله، بررسی میزان تأثیر طرح‌ها و تجارب بهسازی و نوسازی در ارتقاء کیفیت محیطی محله های فرسوده و سنتی می باشد. محله جولان همدان، نمونه موردی مورد مطالعه در این پژوهش است. محله جولان همدان را خیابانی که از دل این بافت عبور کرده به دو نیم تقسیم کرده است که طرح‌های بهسازی و نوسازی در بافت شمالی اجرا شده است. این مقاله به دنبال آن است تا کیفیت محیطی بافت شمالی را با بافت جنوبی آن مقایسه کرده و تأثیرات اجرای طرح بهسازی و نوسازی را در کیفیت محیطی بافت شمالی ارزیابی نماید تا با آسیب شناسی علل توفیق اندک طرح های نوسازی و بهسازی، بتوان گره گشای بسیاری از مشکلات در تهیه طرح‌های آتی در بافت‌های سنتی شود. نوع تحقیق، پژوهشی–کاربردی و روش کار پیمایشی و از طریق پرسش‌نامه می باشد. حجم نمونه 393 نفرکه به صورت تصادفی انتخاب شده‌اند و اطلاعات از طریق نرم افزار Amos، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. تحلیل داده‌ها بیان‌گر این واقعیت است که کیفیت محیطی از دیدگاه عینی در فرایند بهسازی و نوسازی محله ارتقاء پیدا کرده است. اما در بخش ذهنی در دو شاخص سرزندگی و امنیت تغییر کیفیت چندانی مشاهده نمی شود و همچنین افت قابل توجهی را در شاخص پیوندهای اجتماعی نشان می‌دهد. بنابراین به دلیل آن که در بافت شمالی خانه‌های با هویت به آپارتمان‌های خشک و بی‌روح تبدیل شده‌اند، تسلط نظام ماشین بر پیکره بندی این بافت دیده می شود. بنابراین می‌توان عنوان کرد که میزان اثرگذاری طرح‌های نوسازی و بهسازی محله جولان در شناخت توقعات و تصویرهای شکل‌گرفته در ذهن ساکنان، موفقیت چندانی کسب نکرده است.
Abbaszadegan, M., Rousta, M. (2008). Improve the Quality of Urban Spaces In The Process of Modernization and Rehabilitation of Old Areas, Case Study: Tehran Sabounpazkhaneh Neighborhood), The First Conference on Regeneration & Revitalization of Urban Distressed Areas, 10-11 December.
Consulting Engineers Naghshe Jahan Pars. (1996). Report Part II- The First Phase of Modernization and Rehabilitation of Hamedan, National Land and Housing Organization, Improvement and Renovation office.
Consulting Engineers Sharan. (2006). Help to Identify and Intervene in Old Areas, Tehran, Ideh Pardazan-e Fan Va Honar.
Daviran E., Meshkini A., Kazemian Gh., & Aliabadi Z. (2012). Research and Urban Planning, 2(7), 71-90.
Golkar, K. (2001). Components of Urban Design Quality, Soffeh, Spring-Summer, 11(32), 38-65.
Habibi, S. M. & Maghsoudi, M. (2002). Urban Renovation, Tehran, University of Tehran, 2.
Habib Pour K., Safari R. (2009). Comprehensive Guideline to SPSS Application in Survey Research (Quantitative Data Analysis), Tehran: Motefakeran Press.
Izadi, M. S. (2008). Study the Urban Renewing History in Iran by Emphasizing on Later Two Decade Alterations, Tehran, Haft Shahr Article, 2ndYear, No 3.
Lynch, K. (2005). The Image of the City. (M. Mozayani, Trans.). Tehran: University of Tehran.
Ministry of Roads and Urban Development. (2005). Directive of Supreme Council for Planning about the Identification of Distressed Areas, Tehran, Ministry of Roads and Urban Development.
Nichol, J. & Wong, S.M. (2005). Modeling Urban Environmental Quality in a Tropical City, Landscape and Urban Planning 73, 49-58. Retrieved March 7, 2009 from www.sciencedirect.com
Radjahanbani, N. & Partoyi, P. (2011). Comparative Study of Environmental Quality in Urban Neighborhoods, A Sustainable Development, Case Study: Neighborhood Street and Aylgly Tabriz, Letter of Architecture and Urban Planning, Number 7, Spring and Summer.
Rahnama, M. R. (2009). Planning for the Central City Zones, Mashhad, Mashhad’s Ferdowsi University Press, 1.
Van Kamp I., Leidelmeijer K., Marsman G. de Hollander A. (2003); Urban Environmental Quality and Human Well-being toward a Conceptual Framework and Demarcation of Concepts: A Literature Study, Landscape and Urban Planning 65, 5-18.
ابتدای صفحه