%0 Journal Article %T تدوین چارچوب طراحی شهری برای مرکز شهر قم با رویکرد افزایش خوانایی و تصورپذیری %J معماری و شهرسازی آرمان شهر %I دکتر مصطفی بهزادفر %Z 2008-5079 %A معماریان, ملیحه %A زمانی, بهادر %D 2019 %\ 03/16/2019 %V 11 %N 25 %P 301-317 %! تدوین چارچوب طراحی شهری برای مرکز شهر قم با رویکرد افزایش خوانایی و تصورپذیری %K خوانایی %K تصورپذیری %K تصویر ذهنی %K مسیریابی %K شهر قم %R %X رشد جمعیت و تأثیر آن بر شهرنشینی و شهرسازی تغییر شکل بافت‌های سنتی را سرعتی فزاینده و به دور از سیر رشد طبیعی آن‌ها بخشیده است. مراکز شهرها به‌عنوان قطب‌های اقتصادی، اجتماعی شهرها، به‌صورت مداوم، به‌واسطه ساخت و سازهای جدید، دستخوش تغییر قرار می‌گیرد و سرعت آهنگ این تغییرات سبب می‌شود ساختار شهرها و سازمان کالبدی آن‌ها از نظم پاسخگو و هویتمندی تبعیت نکرده و میزان تصورپذیری شهر نزد مردم تا حد زیادی کاهش یابد. عدم خوانایی و تصورپذیری شهر باعث ایجاد تصویر مبهم از این مراکز شده و راه‌یابی افراد به سمت عناصر مهم را با مشکل مواجه می‌نماید. این در حالی است که با تقویت کیفیت خوانایی و تصورپذیری در محیط‌های شهری، مردم می‌توانند مظاهر احساسی شهر را بی‌آن‌که خللی به تصویر نخستین و اصلی آن‌ها از شهر وارد آید، درک کرده و هر عامل تازه را با عوامل قدیمی پیوند دهند. این مقاله، با هدف شناسایی و ارزیابی مؤلفه‌های ادراکی و ارتقای خوانایی و تصورپذیری و تدوین چارچوبی جهت سنجش این کیفیت‌ها به استخراج شاخص‌های کیفیت خوانایی و تصورپذیری در قالب سه لایه ادراکی- بصری، فضایی- کالبدی و  عملکردی- فعالیتی براساس دیدگاه نظریه‌پردازان می‌پردازد و سپس با روشی توصیفی- تحلیلی میزان خوانایی و تصورپذیری مرکز شهر قم را به‌عنوان مورد مطالعاتی، مورد ارزیابی قرار می‌دهد. شیوه جمع‌آوری اطلاعات میدانی بر پایه مشاهده، مصاحبه، اخذ نقشه شناختی بوده است. در بخش تحلیل نیز تکنیک نحوفضا، تکنیک SPSS، تکنیک‌های ارزیابی نقشه ذهنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. نتایج نشان داد میزان شکل‌گیری ساختار محدوده در سطح جزء در ذهن افراد در وضعیت متوسط و در سطح کل در وضعیت مطلوبی قرار دارد. پیکربندی فضایی محدوده به‌لحاظ ارتباط کل و جزء دارای خوانایی مناسبی است؛ اما توزیع تقاطع‌ها و فاصله آن‌ها از ساختار اصلی در کل مجموعه در جهت بهبود خوانایی عمل نمی‌کند.  %U https://www.armanshahrjournal.com/article_85135_6baa8d3eecc5b0c01673bb4e0b696ad9.pdf