TY - JOUR ID - 103360 TI - الگوشناسی مکانیابی کاربری‌های جانبی مساجد منطقه‌ای (با توجه به میزان سازگاری کاربری‌های جانبی با کاربری عبادی) JO - معماری و شهرسازی آرمان شهر JA - AAUD LA - fa SN - 2008-5079 AU - یمانی, پریسا AU - نقره کار, عبدالحمید AU - حمزه نژاد, مهدی AD - دکتری گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران AD - دانشیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران AD - استادیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 12 IS - 29 SP - 229 EP - 240 KW - مسجد منطقه‌ای KW - کاربری عبادی KW - کاربری‌های جانبی مساجد KW - مکانیابی کاربری‌ها KW - سازگاری DO - 10.22034/aaud.2020.103360 N2 - مشخص‌کردن فضاها و جاگذاری آن‌ها در پلان، از مهم‌ترین گام‌های طراحی معماری بناهاست. هر دیدگاهی در رابطه با انتخاب کاربری‌ها  و مشخص‌کردن محل استقرار آن‌ها در پلان، می‌تواند منجر به طراحی معماری خاصی شود. هدف از این مقاله یافتن الگوهای مختلف جاگذاری کاربری‌های جانبی در مساجد منطقه‌ای است. این الگو‌ها از دیدگاه‌های مختلف خبرگان معماری مسجد استخراج خواهد شد. جهت دستیابی به این هدف کاربری‌های جانبی مساجد با مقیاس منطقه‌ای مشخص شدند. از آنجا که این الگوشناسی با توجه به میزان سازگاری هر کاربری با کاربری عبادی می‌باشد، ابتدا معیارهای سازگاری هر کاربری با کاربری عبادی با روش تحلیل محتوای فتاوای مراجع تقلید مشخص شد، بر این مبنا پرسشنامه بسته پاسخی طراحی و به جامعه آماری شامل دو گروه از خبرگان مذهبی و معماری ارایه شد. جهت جمع‌بندی و تحلیل پرسشنامه‌ها، با مدل تصمیم‌گیری تاپسیس درجه سازگاری کاربری‌ها اولویت‌بندی شد. بر این مبنا معیارهای سازگاری هر کاربری با کاربری عبادی، شامل عدم منافات با شأن مسجد و عدم ایجاد مزاحمت برای نمازگزاران می‌باشند و با توجه به این معیارها، کاربری‌های جانبی مساجد به چهار دسته بسیار سازگار، سازگار، کمی سازگار و ناسازگار با کاربری عبادی دسته‌بندی شدند. سپس جهت مشخص شدن نظر متخصصین در رابطه با جاگذاری فضای هر کاربری، پرسشنامه بسته پاسخی طراحی و به جامعه آماری شامل 25 نفر از متخصصین طراحی معماری مساجد، ارایه شد. جواب‌های به‌دست آمده با استفاده از آزمون آماری خی دو تحلیل شد. نتایج نشان‌می‌دهد مساجد منطقه‌ای را می‌توان در سه الگوی مسجد خدمت گزار، مسجد نیایشی و مسجد اجتماعی- عبادی طبقه‌بندی کرد که با توجه به تحلیل نوع رابطه مکانیابی با درجات سازگاری، الگوی مطلوب در برنامه‌دهی و طراحی معماری الگوی مسجد اجتماعی- عبادی است UR - https://www.armanshahrjournal.com/article_103360.html L1 - https://www.armanshahrjournal.com/article_103360_289700affd77e6791be9423d9b745e18.pdf ER -