TY - JOUR ID - 113260 TI - مردم: «فرا معیار درونی» موفقیت طرح‏ها (مرور سه دهه و نیم طرح‏های شهری تهران از دهه 1360 شمسی) JO - معماری و شهرسازی آرمان شهر JA - AAUD LA - fa SN - 2008-5079 AU - رضایی, محمود AD - دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 13 IS - 31 SP - 241 EP - 252 KW - فرامعیار درونی KW - مردم KW - معیارهای‏ موفقیت فرآیند طراحی KW - نقد و ارزیابی طرح‏های‏ شهری KW - تهران DO - 10.22034/aaud.2020.127666.1504 N2 - مفاهیمی مانند هدف، موفقیت، روش، معیار، دیدگاه‏ مخاطب، زمینه فرهنگی، مقیاس و نوع طرح، از مواردی است که نقد و ارزیابی کیفیت طرح‏های‏ شهری را پیچیده‏‏ ساخته‏است. پرسش این مقاله یافتن مهم‌ترین معیارهای بیرونی یا درونی موفقیت طرح‏های‏شهری اجرا‏شد‏‏‏‏‏ه در تهران طی 35 سال از دهه 1360 است. بنابراین، روش دلفی جهت کسب اجماع خبرگان شهری به‌کاررفته است. برای این منظور از اجماع چهل نفر از متخصصان شهری در زمینه‏های طراحی ‏شهری‏‏‏، برنامه‏ریزی، مدیریت، معماری و جامعه‏شناسی بهره‏گرفته‏شده‏است. این مقاله با روش اجماع نظر خبرگان و رویکرد نقد نوین برآمده از «نظریه نقد»، به‏‏دنبال این پرسش است که به اعتبار این اتفاق‏نظر معیار اصلی موفقیت این طرح‏ها چه بوده‏است؟ هر‏‏‏‏‏‏‏چند در خصوص شکست طرح‏های ‏شهری به‏ویژه در تهران اتفاق‏نظری مشترک هست، اما گزارش بی‏طرف در خصوص متخصصان هم‏رأیی در معیارهای طرح‏های شایسته و موفق کمتر تهیه‏شده‏است. آگاهی از چنین موضوعی می‏تواند علاوه بر معرفی، ایجاد انگیزه، تشویق و ترسیم نگرش مثبت یا تدوین چشم‏انداز تقریبی از کارنامه فعالان شهری در چند دهه اخیر، سبب روشن‏تر شدن و هدایت تصمیم‏های آتی با توجه به معیارهای ‏موفقیت شود. این امر همچنین می‏تواند منجر به بررسی روش‏های ارزیابی کیفی طرح‏های‏شهری شود. از نتایج به‌دست ‏آمده این است که فرض معیار ثابت برای ارزیابی آثار صحیح نبوده و ارزیابی امری پویاست. درعین‏حال، معیارهای «فرآیندگرا»، «فرآورده‏گرا»، «بیرونی» و «درونی» تمیز داده و روشن‏شده‏است که «خواست و مشارکت مردم» در طرح‏ها معیار اصلی است که بیش از هر‏‏‏‏‏‏‏ عامل دیگر سبب پیروزی طرح خواهدشد. بعد این معیار، «جنبه‏های مدیریتی و فنی» و سپس «کیفیت اثر طراحی» سبب موفقیت طرح می‏شود. معیار مردمی در سایر معیارها نیز نهفته است و بنابراین فرامعیار درونی موفقیت طرح‏هاست، گرچه در طرح‏های شهری تهران، بیرون از فرآیند ‏طراحی مانده‏است. UR - https://www.armanshahrjournal.com/article_113260.html L1 - https://www.armanshahrjournal.com/article_113260_47fb7e37c1d31c2a951db9773661af98.pdf ER -