TY - JOUR ID - 135874 TI - تحلیلی بر تعارضات مراکز خرید بزرگ ‌مقیاس شهر تهران از منظر منفعت عمومی JO - معماری و شهرسازی آرمان شهر JA - AAUD LA - fa SN - 2008-5079 AU - ایزدپناه, محبویه AU - حبیبی, میترا AD - دکتری شهرسازی، دانشکده شهرسازی و معماری، دانشگاه هنر، تهران، ایران. AD - دانشیار گروه طراحی شهری، دانشکده شهرسازی و معماری، دانشگاه هنر، تهران، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 14 IS - 35 SP - 257 EP - 274 KW - فضای عمومی KW - مراکز خرید بزرگ KW - منفعت عمومی DO - 10.22034/aaud.2020.218130.2107 N2 - کالایی‌سازی فضای عمومی، از جمله فرآیندهای مؤثر بر تولید فضاهای شهری است که در دو دهه اخیر در ایران و شهر تهران، منشأ تحولات قابل توجهی بوده است. نمونه بارز این فرآیند، ساخت‌وسازهای بی‌رویه تجاری و رشد بی‌سابقه مراکز خرید بزرگ مقیاس است. در طی دو دهه اخیر مال‌ها در شهر تهران رشد قارچ‌گونه داشته‌اند. مطالعالت زیادی در خصوص پیدایش مال‌ها و اثرات آن‌ها در شهرها ازجنبه‌های مختلف انجام شده است. برخی از مطالعات و پژوهش‌ها مراکز خرید را به‌عنوان فضاهای عمومی مطالعه کرده و اثرات و پیامدهای آن‌ها را از ابعاد مختلف واکاوی نموده‌اند. در این پژوهش‌ها به‌طور مستقیم به معیارهای منفعت عمومی اشاره نشده است، اما در بطن خود، به شاخص‌هایی همچون فراگیر بودن برای تمام گرو‌ه‌های اجتماعی، دسترس‌پذیری برابر، رایگان بودن، عدم تبعیض، اجتماع‌پذیری و امنیت اشاره کرده‌اند که جملگی جزء مصادیق نفع عمومی محسوب می‌شوند. برخی دیگر از مطالعات، پروژه‌های بزرگ مقیاس شهری را از منظر منفعت عمومی تحلیل کرده‌اند که مگامال و مال‌ها نیز جزیی از این پروژه‌ها محسوب می‌شوند. از آن‌جا که توسعه مال‌ها تا حد زیادی وابسته به اراده سرمایه‌گذاران بخش خصوصی- و البته با همراهی مجوزهای صادره از سوی نهادهای دولتی- است، از این رو، می‌توان گفت انگیزه اصلی از تولید و توسعه چنین فضاهایی، به‌طور صرف کسب سود از فضا است از طرفی، استقبال عمومی از این مراکز و نقشی که به‌عنوان فضای عمومی مبتنی بر مصرف در کلانشهرها یافته‌اند، این الزام را به وجود می‌آورد تا اثرات و پیامدهای آن‌ها از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار گیرد. در این مقاله تعارضات مراکز خرید بزرگ مقیاس شهر تهران از دیدگاه منفعت عمومی بررسی شده است. UR - https://www.armanshahrjournal.com/article_135874.html L1 - https://www.armanshahrjournal.com/article_135874_afdf583149289e30137b4643da994058.pdf ER -