تاثیر «فرهنگ از منظر راپاپورت» بر «تصویر ذهنی» و بررسی نقش این تاثیرگذاری بر شکل‌گیری محیط

شفیع‌پور یوردشاهی, پریا; کیانی, مصطفی; حمزه لو, سارا; معظمی, منوچهر

doi:10.22034/aaud.2023.294858.2508

تاثیر «فرهنگ از منظر راپاپورت» بر «تصویر ذهنی» و بررسی نقش این تاثیرگذاری بر شکل‌گیری محیط

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری تخصصی معماری، گروه معماری، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

² دانشیار گروه معماری داخلی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران، ایران (نویسنده مسئول).

³ استادیار گروه معماری، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

⁴ استادیار گروه معماری داخلی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران، ایران.

10.22034/aaud.2023.294858.2508

چکیده

محیط‌‌های ساخته‌‌شده در هر منطقه‌‌ای، ویژگی‌‌های منحصربه‌‌فردی دارند که فرهنگ خاص آن منطقه را منعکس می‌‌کنند، چرا که محیط‌‌ها بر اساس قالب‌‌های ذهنی افراد شکل می‌‌گیرند و این قالب‌‌های ذهنی در ذهن افراد مطابق با فرهنگ آن‌ها ایجاد می‌‌شوند. تصویر ذهنی افراد بر پایه‌‌ی عوامل خاصی در طی زمان شکل گرفته که این تصویر ذهنی نقش به‌سزایی در خلق رابطه‌‌ی حسی و عاطفی و کنش و واکنش صحیح میان افراد و محل زندگی آن‌ها داشته است. لذا جهت بررسی ارتباط فرهنگ و معماری، لازم است تصاویر ذهنی افراد نیز که بر محیط ساخته‌‌شده تاثیر می‌‌گذارند، پژوهش و مؤلفه‌‌های فرهنگی و نحوه‌‌ی ارتباط آن‌ها با تصویر ذهنی بررسی شوند. بنابراین نوشتار حاضر از نوع تحقیقات بنیادی و از نظر ماهیت، کیفی است و به روش توصیفی- تحلیلی و با بهره‌‌گیری از مطالعات اسنادی و کتابخانه‌‌ای با هدف شکل‌‌گیری تصاویر ذهنی روشن در ذهن افراد بر اساس مؤلفه‌‌های فرهنگی مستخرج از منظر آموس راپاپورت، سعی دارد تا با پیوند دو مفهوم فرهنگ و تصویر ذهنی؛ تاثیرپذیری، ارتباط متقابل و نقش مهم آن‌ها را در محیط‌‌های ساخته‌‌شده نشان دهد. هم‌چنین پس از استخراج مؤلفه‌‌ها از منظر راپاپورت، برای هر کدام از مؤلفه‌‌ها با توجه به دسته‌‌بندی آن‌ها دو نمونه‌‌ی شاخص از معماری ایران انتخاب گردیده و در قالب جداول تحلیل شده‌‌اند. نتایج پژوهش نشان می‌‌دهد که فرهنگ از منظر راپاپورت نه تنها بر تصاویر ذهنی ایجاد‌شده بر ذهن افراد مؤثر است، بلکه نمونه‌‌های ارائه‌شده برای مؤلفه‌‌های فرهنگی نشان دادند که شیوه‌‌ی زندگی (روابط متقابل محیط- رفتار)، روابط اجتماعی (ناشی از فرهنگ و قالب‌‌های ذهنی)، آداب و رسوم (در نتیجه‌‌ی تکرار رفتارها) و عقاید و باورها (ایجاد‌شده با گذشت زمان) می‌‌توانند بخشی از عوامل کالبدی و ادراکی- روان‌‌شناختی تصاویر ذهنی باشند و افراد بر اساس این تصاویر ذهنی محیط خود را شکل ‌‌دهند. بنابراین تصاویر ذهنی شکل‌گرفته در ذهن افراد بر شکل‌‌گیری محیط‌‌ تاثیرگذار است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of "culture from Rapaport perspective" on "mental image" and the study of the role of this influence on the formation of the environment

نویسندگان [English]

parya Shafipouryourdshahi ¹
Mostafa Kiani ²
sara hamzehloo ³
Manochehr Moazemi ⁴

¹ Ph.D. candidate, Department of Architecture, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran.

² Member of architecture department. Faculty of architecture. Art university of Tehran. Tehran. Iran.

³ Assistant Professor, Department of Architecture, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran

⁴ Assistant Professor, Department of Architecture and Urban Design, College of Architecture, Art University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

The built environments in each region have unique features that reflect the specific culture of that region because environments are formed based on people's mental patterns and these mental patterns are created in people's minds according to their culture. Therefore, to study the relationship between culture and architecture, it is necessary to research the mental images of people that affect the built environment and examine the cultural components and how they relate to the mental image. The aim of the present study is to investigate the relationship between culture and mental images created in people's minds and their impact on the formation of built environments. Therefore, the present article is a kind of basic research and qualitative in nature, and in a descriptive-analytical method, using documentary and library studies with the aim of forming clear mental images in people's minds based on cultural components extracted from Amos Rapaport's perspective tries to connect the two concepts of culture and mental image; Demonstrate their effectiveness, interrelationship and important role in built environments. Also, after extracting the components from Rapaport perspective, for each of the components, according to their classification, two significant examples of Iranian architecture were selected and analyzed in the form of tables. The results show that culture not only affects the mental images created in people's minds, but also the examples provided for cultural components showed that lifestyle (environment-behavior interactions), social relationships (Due to culture and mental patterns), customs (as a result of repetition of behaviors) and beliefs (created over time) can be part of the physical and perceptual-psychological factors of mental images and individuals and people shape their environments based on these mental images. Therefore, mental images formed in people's minds affect the formation of environments.

کلیدواژه‌ها [English]