کمیته نما، چالش‌ها و دستاوردها، ارزیابی عملکرد کمیته نمای مشهد

استادی, مریم; محمدنیای قرائی, فاطمه; معتمدی‌نژاد, مریم

doi:10.22034/aaud.2023.334579.2646

کمیته نما، چالش‌ها و دستاوردها، ارزیابی عملکرد کمیته نمای مشهد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار گروه شهرسازی، مرکز تحقیقات معماری و شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران (نویسنده مسئول).

² استادیار گروه شهرسازی، مرکز تحقیقات معماری و شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.

³ دانشجوی دکتری شهرسازی، گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.

10.22034/aaud.2023.334579.2646

چکیده

وظیفه ذاتی طراحی شهری، مدیریت ارتقای کیفیت‌های طراحی شهری توأمان در ابعاد محتوایی و رویه‌ای می‌باشد. بدون توجه همزمان به این دو، ناب‌ترین نظریه‌های طراحی شهری نیز ممکن است بی‌ثمر و در عرصه واقعیت ناکارآمد باقی بمانند. ارتقای کیفیت منظر افزون بر نیاز به تدوین ضوابط و وضع قوانین فراگیر، روشن و کم و بیش قابل انعطاف نیاز به تعریف ساختار اجرایی دقیق و کارآمد دارد تا بتواند اهرم مناسبی برای اجرای این ضوابط و قوانین باشد. کمیته‌های نما یکی از انواع روش‌های کنترل و اجرای این ضوابط هستند که در دستیابی به هدف ارتقای منظر نقش به‌سزایی دارند. شهر مشهد با تدوین مصوبات و تشکیل کمیته‌های کنترل و هدایت منظر شهری یکی از پیشگامان اصلی این امر در کشور بوده است. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی عملکرد کمیته نمای مشهد از طریق بررسی آسیب‌ها و چالش‌ها و دستاوردهای آن و ارائه پیشنهاداتی موثر بر بهبود این عملکرد می‌باشد. این پژوهش با استفاده از روش پژوهش ترکیبی، طرح پژوهش همسوسازی به ارزیابی عملکرد کمیته نمای مشهد در دو فاز کمی، کیفی پرداخته است. یافته‌های پژوهش بیان می‌دارد که مهم‌ترین چالش‌های کمیته‌های نما؛ کیفی بودن تصمیمات و اعمال سلیقه فردی اعضا، ضعف جایگاه قانونی و نبود ضوابط ملاک عمل و نبود ضمانت اجرایی می‌باشد. مهم‌ترین دستاوردهای آن؛ جلب توجه جامعه تخصصی به اهمیت منظر همگانی، حقوق و سلیقه شهروندان و تقویت جایگاه معماران در فرآیند توسعه منظر شهری می‌باشد. پیشنهاداتی در جهت بهبود عملکرد کمیته نما دردو بخش رویه‌ای شامل مواردی مانند ارتقای سطح اداری تشکیلاتی کمیته نما، تشکیل کمیته هدایت طرح‌ها، تهیه گزارش عملکرد ادواری و بخش محتوایی شامل برنامه‌ریزی برای مشارکت و نظرسنجی و فرهنگ‌سازی برای ترویج الگوی معماری ایرانی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Façade Committee, Challenges, and Achievements; Assessment of Mashhad Façade Committee Performance

نویسندگان [English]

Maryam Ostadi ¹
Fatemeh MohammadNiaye Qaraei ²
Maryam Motamedi Nezhad ³

¹ Urbanism, Faculty of Art, Azad university of Mashhad,Iran

² Assistant Professor of Urban Planning, Architecture & Urbanism Research Center, Mashhad Branch, Islamic Azad University, Mashhad, Iran.

³ Ph.D. Candidate of Urban Planning, Mashhad Branch, Islamic Azad University, Mashhad, Iran.

چکیده [English]

The inherent duty of urban design is to manage the improvement of urban design qualities in both content and procedural dimensions. Without simultaneous attention to these two, even the purest urban design theories may remain ineffective in reality. Improving the quality of the landscape, in addition to the need to formulate comprehensive, clear, and more or less flexible regulations, requires the definition of a precise and efficient executive structure so that it can be a suitable leverage for the implementation of these rules. Façade committees are one of the methods regarded for the control and implementation of these approvals, which play a significant role in achieving the goal of landscape improvement. Mashhad City has been one of the main pioneers in this field in the country by compiling approvals and forming committees to control and guide urban landscaping. The present research aims to evaluate the performance of the Mashhad façade Committee by examining its damages, challenges, and achievements as well as providing effective suggestions to improve this performance. Applying a mixed method and alignment methodology, this study has evaluated the performance of the façade Committee in two quantitative and qualitative phases. The research findings state that the most important challenges of façade committees are qualitative decisions, applying personal interest, weakness of legal position, and lack of criteria for action and executive guarantee. It's most important achievements are drawing the attention of the specialized community to the significance of the public landscape, citizens' rights and interests, and strengthening the architects' position in the development process. Some suggestions have been proposed for improving the performance of the façade committee in the procedural section that includes improving the organizational administrative level of the façade committee, forming a project steering committee, preparing periodical performance reports. Some other suggestions were proposed in the case of the content section, including planning for participation and opinion polls, and acculturalization for Iranian architecture promotion.

کلیدواژه‌ها [English]

Urban façade
Façade Committee
Urban Landscape
Mashhad

مراجع

Jaworski, Adam, and Crispin Thurlow. 2010. Semiotic Landscapes Language, Image, Space. Bloomsbury Publishing.
Sandac, Anna, Jacob Sandac, Marcin Brzezicki, and Andreja Kutnar. 2019. “State of the Art in Building Façades.” In Environmental Footprints and Eco-design of Products and Processes, 1-26. Springer, Singapore. https://doi.org/10.1007/978-981-13-3747-5_1
Bhuyan, Md Rashed, and Ye Zhang. 2019. “a mixed methods research strategy to study children’s play and urban physical envronments in dhaka”. Mixed Methods Research 14(3): 1-21. https://doi.org/10.1177/1558689819871820
Buchanan, Peter. 1988. “facing up to facades”. Architecture 188(50): 21-56.
Cullen, Gordon. 2008. The concise townscape. Translated by Tabibian Manouchehr. University of Tehran. Publishing Institute. [in Persian]
Haqgoo, Fatemeh, and Vadiheh Molla Salehi. 2019. “Recognition of identity and aesthetics criteria as effective components on the design of facades and walls of Tehran city”. Architecture 16(3). [in Persian]
Francis, Tibbalds. 2011. Making people - friendly towns improving the public environment intowns and cities. Translated by Ghasemi Marvarid. Tehran: Rosenha Publications. [in Persian]
Hadi, Pendar. 2019. “The Rise of Phenomena in the Name of the drowing Facade”. Specialized Journal of the Iranian Urban Designers Association 2(1).
Shirvani, Hamid. 2019. The Urban Design Process. Translated by Ostadi, Fataneh, Malek Maryam. New York: new thought. [in Persian]
Jahanshah, Pakzad. 2003. “The phenomenology of the facade of residential buildings and the developmental garlic of expectations.” Fine Arts 14: 91-102. https://sid.ir/paper/416721/en
Jahanshah, Pakzad. 2007. Articles on Urban Design. Shahidi Publications.
Darke, John. 1978. The primary generator and the design process, in New Directions in Environmental Design Research. Washington: W.E Rogers and W.H. Ittelson.
Punter, John, and Matthew Carmona. 2011. The design dimension of planning: theory, content, and best practice for design policies. Translated by Daneshpour, Reza, Basiri Mojdehi Seyed Abdul Hadi. Tehran: Tehran Municipality Information and Communication Technology Organization. [in Persian]
Creswell, John W. 2017. Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approach. Thousand Oaks.
Zakavot, Kamran. 2014. Constructive Dimensions of Environmental Quality in Urban Design. Tehran, Azarakhsh.
Lynch, Kevin. 1994. The design of the city and the appearance of the city. Translated by Mazini Manouchehr. University of Tehran. [in Persian]
Tabatabai, Malek. 2013. Urban Walls and their Role in the Quality of the Environment. Armanshahr.
Khak Zand, Mohammad, Maryam Mohammadi, Fatemeh Jam, and Korosh Agha Zagheri. 2013. “Identifying the factors influencing the design of urban bodies with an emphasis on aesthetic and environmental aspects.” Urban Studies Quarterly 3(10): 15-26. https://journals.uok.ac.ir/article_8763.html?lang=en [in Persian]
RIBA. 1965. Architectural Practice and Management Handbook. London: RIBA Publications.
Sadeghzadeh, Soheila. 2018. Iranian Urban Designers Association.
Markus, T. A. 1969. The role of Building performance measurement and appraisal in design method. Design Methods in Architecture. London: Lund Humphries.