تحلیل میزان رضایت مندی متأثر از شاخص های زیست محیطی سبزراه محله ای، مورد مطالعاتی: سبزراه محله نظامی گنجوی شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

2 استاد گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.

3 استادیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.

چکیده

سبزراه به‌عنوان یک عنصر مهم در پایداری زیست‌محیطی از گونه‌های متنوعی برخوردار است و اثرات مختلف زیست‌محیطی، کالبدی، گردشگری- اقتصادی و اجتماعی را برای محله و شهر در پی دارد. در نواحی شمالی شهر تهران وجود روددره‌ها و سبزراه‌های مختلف از قابلیت‌های مهم زیست‌محیطی به شمار می‌آیند که در اکثر موارد تحت حمایت سیاست‌گذاری‌های کارآمد نظام مدیریت شهری نیستند و در مطالعات شهرسازی توجه کافی به آن‌ها معطوف نشده است. در سبزراه محله نظامی گنجوی، براساس برداشت‌های میدانی اولیه، برخی از کیفیت‌های زیست‌محیطی از پاسخ‌دهندگی مناسبی برخوردار نیستند. در این راستا، پژوهش پیش رو به تبیین رابطه رضایت‌مندی ساکنین محله نسبت به شاخص‌های زیست‌محیطی سبزراه و برآورد میزان رضایت‌مندی می‌پردازد. هدف پژوهش بررسی انواع سبزراه‌ها و ویژگی‌های حاکم بر آن‌ها و همچنین متناسب با سنجش محله مطالعاتی، ارائه پیشنهادهای کارامد برای ارتقاء و بهبود وضعیت شاخص‌های زیست‌محیطی سبزراه محله می‌باشد. رویکرد روش‌شناسی پژوهش، آمیخته (کمی-کیفی) است و با توجه به هدف، نوع پژوهش کاربردی می‌باشد. برای تحلیل و تعیین رابطه میان متغیرهای مستقل و متغیر وابسته از مدل رگرسیون چند متغیره در محیط نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که با میزان اطمینان 95 درصد می‌توان گفت که رابطه تأثیرگذاری شاخص‌های وجود بوستان و فضای سبز مفرح، هوای پاک و بدون آلودگی در محور سبزراه، صداهای آرام بخش و غیر مزاحم، رویت و حضور جانوران و پرندگان شهری، دید و منظر زیبا بر رضایت‌مندی معنی‌دار می‌باشد، اما اثرگذاری شاخص‌های هوای پاک و بدون آلودگی در حوزه پیرامونی بلافصل، پاکیزگی پوشش خاکی و تداوم، اتصال و پیوستگی میان پهنه‌های سبز بر رضایت‌مندی ساکنین معنی‌دار نمی‌باشند. براساس ضریب تعیین تعدیل شده 75 درصد از تغییرات رضایت‌مندی مردم وابسته به شاخص‌های تعریف شده می‌باشد و می‌توان آن را پیش‌بینی و برآورد نمود. و در نهایت متناسب با سنجش وضع موجود پیشنهادهایی برای ارتقاء شرایط محیطی سبزراه ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Satisfaction Rate Affected by Environmental Indicators of Neighborhood Greenway; Case Study: Greenway of Nezami Ganjavi Neighborhood of Tehran

نویسندگان [English]

  • Mehdi Saidi 1
  • Mostafa Behzadfar 2
  • Seyed Majid Mofidi Shemirani 3
1 Ph.D. of Urban Development (Urban Planning and Design), School of Architecture and Environmental Design, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran
2 Professor of Urban Design, School of Architecture & Environmental Design, Iran University of Science & Technology, Tehran, Iran.
3 Assistant Professor of Urban Design, School of Architecture and Environmental Design, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Greenway as an underlying element in environmental sustainability has a variety of species and leavers different environmental, physical, tourism-economic, and social effects on the neighborhood and city. The presence of river valleys and greenways in Northern Tehran are important environmental capabilities, which are not mostly supported by the efficient policy-making processes of urban management, and have been ignored in urbanization studies. In the greenway of Nezami Ganjavi Neighborhood, some environmental qualities show no adequate responsiveness based on initial field analyses. In this field, the present study has discussed the relationship between the satisfaction of neighborhood residents with the environmental indicators of greenway and has also estimated the satisfaction rate. This study aimed in investigating types of greenways and their characteristics, and providing efficient suggestions to improve the status of environmental indicators of neighborhood greenway based on measurement of study neighborhood. The method used in this study was the qualitative-quantitative method, and this is applied research in terms of purpose. To analyze the correlation between independent variables and dependent variables, multivariate regression was used in SPSS. The results showed that satisfaction was affected significantly by indicators including the existence of park and recreational green space, clean and pollution-free air in the greenway axis, soothing and non-disturbing sounds, presence of urban animals and birds, and beautiful view at the confidence level of 95%. However, satisfaction was not significantly affected by indicators including clean and pollution-free air in the immediate vicinity, cleanliness of the soil cover and durability, and connection between green zones. According to the obtained adjusted coefficient of determination, 75% of changes in satisfaction were associated with the defined indicators and can be estimated. Finally, the study provided suggestions due to the measurement of the existing situation to promote environmental conditions of the greenway.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Greenway
  • Environmental Indicators
  • Satisfaction
  • Nezami Ganjavi Neighborhood

مراجع

Aryanpur Kashani, A. (1984). The New Unabridged English - Persian Dictionary, Amirkabir Press, Tehran.
Azizi, M. (2001).Sustainable Urban Development, Understanding and Analysis from Global Perspectives. Journal of Soffeh, 33, 14-27. https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?id=47098
Bahrainy, H. (2006). Modernism, Postmodernism, and after in Urban Design and Planning, Second Edition, Tehran University Press, Tehran.
Baris, M.E., Erdogan, E., Dilaver, Z., & Arslan, M. (2010). Greenways and the Urban Form: City of Ankara, Turkey. Biotechnology and Biotechnological Equipment, 24(1), 1657-1664. https://doi.org/10.2478/V10133-010-0022-6
Bischoff, A. (2003). The New Generation of Greenway Planning: More Sustainable Forms for the City, Department of Landscape Architecture and Regional Planning Press, Amherst.
Boone, Ch., & Modarres, A. (2010). City and Environment. (J. Aghili, & Mandana Nourbakhsh, Trans.).Shahr-e Ab Press, Tehran.
Chang, P.J. (2020). Effects of the Built and Social Features of Urban Greenways on the Outdoor Activity of Older Adults. Landscape and Urban Planning, 204(November 2019), 1-13. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2020.103929
Chang, P.J., Tsou, C.W., & Li, Y.S. (2020). Urban-greenway Factors’ Influence on Older Adults’ Psychological Well-being: A Case Study of Taichung, Taiwan. Urban Forestry and Urban Greening, 49, 1-32. https://doi.org/10.1016/j.ufug.2020.126606
Cowan, R. (2005). The Dictionary of Urbanism, Streetwise Press, London.
European Greenways Association. (2000). The European Greenways Good Practice Guide: Examples of Actions Undertaken in Cities and the Periphery. EUROPEAN COMMISSION: DG Environment. http://www.aevv-egwa.org
Fabos, J.G. (2004). Greenway Planning in the United States: Its Origins and Recent Case Studies. Journal of Landscape and Urban Planning, 68(2-3), 321-342. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2003.07.003
Hanachi, S., & Ghaznavi, M. (2009). Greenway Planning: From Local Plans to Comprehensive Planning for National Multipurpose Roads. Journal of Hoviat-e shahr, 4, 59-70. https://hoviatshahr.srbiau.ac.ir/article_1102.html?lang=en
Jepson, E.J. (2001). Sustainability and Planning Diverse Concepts and Close Associations. Journal of Planning Literature, 15(4), 499-510. http://dx.doi.org/10.1177/08854120122093159
Lindsey, G. (1999). Use of Urban Greenways: Insights from Indianapolis. Journal of Landscape and Urban Planning, 45(2-3), 145-157. https://doi.org/10.1016/S0169-2046(99)00023-7
Little, C.E. (1990). Greenways for America, Johns Hopkins University Press, Baltimore.
Liu, Z., Lin, Y., De Meulder, B., & Wang, S. (2020). Heterogeneous Landscapes of Urban Greenways in Shenzhen: Traffic Impact, Corridor Width and Land Use, Urban Forestry and Urban Greening, 55(October 2019), 1-13. https://doi.org/10.1016/j.ufug.2020.126785
Makhdoum, M. (2002). Fundamental of Land use Planning, Tehran University Press, Tehran.
Pasban Hazrat, GH. (2001). River-Valleys of Iranian cities, Bond Platform of Human, City and Nature. Journal of Architecture and Urban Development, 9(58-59), 5-21. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=104685
Quan, S.J. (2019). Smart Design for Sustainable Neighborhood Development. Energy Procedia, 158(2018), 6515-6520. https://doi.org/10.1016/j.egypro.2019.01.108
Rafati, M., & Bemanyan, M. (2016). Assessing Principles and Criteria for Designing Urban Greenway to Improve Social Sustainability, The 4th International Conference on Civil Engineering, Architecture and Urban Development, Shahid Beheshti University, Tehran. https://civilica.com/doc/620052
Shokri, R. (2013). Urban Land Use from Sustainable Development Approach, The First Conference on Sustainable Architecture and Urban Development, Tehran.  https://civilica.com/doc/213894
Sims Gould, J., Race, D.L., Vasaya, N., & McKay, H.A. (2019). A New Urban Greenway in Vancouver, British Columbia: Adolescents’ perspectives, Experiences and Vision for the Future. Journal of Transport and Health, 15(August), 1-10. https://doi.org/10.1016/j.jth.2019.100620
Tan, K.W. (2006). A Greenway Network for Singapore. Journal of Landscape and Urban Planning, 76 (1-4), 45-66. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2004.09.040
Turner, T. (2006). Greenway Planning in Britain: Recent Work and Future Plans. Journal of Landscape and Urban Planning, 76(1-4), 240-251. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2004.09.035
Vatanparast, E., Oladi Ghadikolaee, J., & Akbari, M. (2015). Planning Urban Greenways (Case Study: The Urban District 11 of Mashhad Metropolis). Journal of Geography and Urban Space Development, 2(2), 91-104. https://dx.doi.org/10.22067/gusd.v2i2.45209
Viles R.L., & Rosier D.J. (2001). How to Use Roads in the Creation of Greenways: Case Studies in Three New Zealand landscapes. Journal of Landscape and Urban Planning, 55(1), 15-27. https://doi.org/10.1016/S0169-2046(00)00144-4
Von Haaren, C., & Reich, M. (2006). The German Way to Greenways and Habitat Networks. Journal of Landscape and Urban Planning, 76(1-4), 7-22. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2004.09.041
Wang, H., Dai, X., Wu, J., Wu, X., & Nie, X. (2019). Influence of Urban Green Open Space on Residents’ Physical Activity in China. BMC Public Health, 19(1), 1-12. https://doi.org/10.1186/s12889-019-7416-7
Watson, D., Plattus A., & Shibley, R. (2004). Time-saver Standard for Urban Design, McGraw-Hill Press, New York.
Yankel, F. (2004). Sociologie de la Ville, (A.H. Nick Gohar, Trans.). Agah Press, Tehran.
Zakaria El Adli Imam, K. (2006). Role of Greenway Systems in Planning Residential Communities: a Case Study from Egypt. Journal of Landscape and Urban Plannin, 76(1-4), 192-209. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2004.09.032
Zayyari, K. (2001). Sustainable Development and Responsibility of Urban Planners. Journal of the Faculty of Literature and Humanities, 4, 371-386. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=11097
Zhang, L., & Wang, H. (2006). Planning an Ecological Network of Xiamen Island (China) Using Landscape Metrics and Network Analysis. Journal of Landscape and Urban Planning, 78(4), 449-456. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2005.12.004
معماری و شهرسازی آرمان شهر
دوره 14، شماره 34
خرداد 1400
صفحه 235-247

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 10 خرداد 1398
  • تاریخ بازنگری: 30 تیر 1398
  • تاریخ پذیرش: 01 مرداد 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار