بازنمایی ذهن روستاییان در خصوص معماری مسکن بازسازی شده پس از زلزله، مورد مطالعاتی: روستای کنزق اردبیل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه مرمت معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

2 استادیار گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

چکیده

مسکن در مجموعه بافت روستا به‌عنوان یک جزء از هویت کلی روستا و ایفاگر نقشی چند کارکردی است. فرآیند بازسازی مسکن روستایی پس از تخریب گسترده روستاها در زلزله‌های چند سال اخیر ایران، موضوع مهم و قابل توجه توسط طراحان و برنامه‌ریزان مسکن روستایی کشور است. در این میان، جلب مشارکت مردم، نتایج مثبتی را در انطباق طرح‌های معماری پیشنهادی برای بازسازی مسکن با نیازها، خواسته‌ها، محدودیت‌ها و امکانات از منظر ذهن روستاییان به دنبال دارد. هدف این پژوهش توجه به ذهنیت ساکنین روستای کنزق به منظور آگاهی از وجوه و عوامل تأثیرگذار بر طرح مسکن بازسازی شده پس از زلزله، از منظر روستاییان است. در این پژوهش با بهره‌گیری از روش‌‌های کتابخانه‌‌ای و برداشت میدانی برای شناخت وجوه مسکن روستایی و نیز با استفاده از روش تحقیق کیو1 و مصاحبه با ساکنین روستا، ذهنیت روستاییان و دغدغه‌های آن‌ها در فرآیند بازسازی مسکن روستا، شناسایی و اولویت‌بندی شد. طی استخراج گزاره‌ها و مرتب‌سازی آن‌ها توسط افراد و در نهایت تحلیل آماری در نرم‌افزار SPSS، افراد با همبستگی بالا در دو دسته قرار گرفتند. ذهنیت دسته اول شامل گزاره‌های مرتبط با بافت و کاربری‌‌های عمومی روستای کنزق و تصمیمات کلی در خصوص بازخوردهای جمعی و عمومی محیط روستا و جانمایی کاربری‌ها در بافت روستا است که تحت عنوان فاکتور عوامل محیطی مطرح شد و ذهنیت گروه دوم بیانگر اولویت گزاره‌های مربوط به طراحی مسکن روستایی و مسائل مرتبط با فضاهای داخلی مسکن و بیش‌تر بیانگر بازخوردهای خصوصی خانوار، پلان معماری خانه، ارتباط فضاهای داخل و موارد مشابه می‌باشد که در قالب فاکتور عوامل کالبدی مورد بررسی قرار گرفت. طراح با استفاده از ذهن‌خوانی و مشارکت روستاییان در فرآیند طراحی، می‌تواند با تحلیل و مقایسه نظرهای زلزله‌زدگان در جهت درک نیازها و خواسته‌های حقیقی آن‌ها، موجب ارتقای رضایتمندی و موفقیت در امر بازسازی شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Representation of the Villagers' Minds Regarding the Post-earthquake Reconstruction of Housing; Case Study of Kanzagh village in Ardabil

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Mehdizadeh Saradj 1
  • Yavar Rostamzadeh 2
1 Professor of Restoration of Architectural Heritage, School of Architecture and Environmental Design, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran
2 Assistant Professor of Architecture, Department of Architecture, Faculty of Engineering, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
چکیده [English]

In the village, housing is a part of the general identity of the village and plays a multifunctional role. The post-earthquake reconstruction process of rural housing due to the recent earthquakes in Iran is a significant matter considered by the planners and designers of rural housing. Meanwhile, attraction people’s participation leads to positive results in the adaptation of the proposed architectural designs for the reconstruction of the housing with the needs, demands, limitations, and facilities based on the villages’ opinions. The current research aimed to consider the mindset of the residents of Kanzagh village to understand the influential attributes and factors in the post-earthquake reconstructed housing from villagers’ point of view. The current study used library studies and field surveys to recognize the characteristics of rural housing and identify and classify the villagers’ mindsets and concerns in the reconstruction process of rural housing by using Q methodology and interviews with the villagers. The people with high correlation were divided into two groups by extracting the statements, sorting them, and statistical analysis in the SPSS software. The mindset of the first group included the propositions regarding the context and public land uses of Kanzagh village and the general decisions regarding the collective and public feedbacks of the village environment, and the placement of the land uses in the context of the village raised as the environmental factors. The second group presented the propositions regarding the design of the rural housing and the issues related to the interior spaces of the housing and often indicated the private feedbacks of the households, architecture of the house, the interrelationship of the interior spaces, and alike studied as the physical factors. By taking into account the villagers' mindset and participation in the design process, the designer can enhance the satisfaction and success in the reconstruction by analyzing and comparing the opinions of the villagers struck by the earthquake to understand their needs and demands.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Housing Design
  • Kanzagh Village
  • Q Methodology
  • Public Participation

مراجع

Akbari, R., Zareei, A., & Rafiei, Y. (2016). Earthquake Reconstruction Lessons from Iran. Municipal Engineer.DOI: 10.1680/jmuen.16.00011
Asadian zargar, N. (2017). Effective Factors in Post-Disaster Housing Reconstruction Plan by Grounded Theory Technique. Disaster Prev. Manag. Know, 7 (1), 55-69. http://dpmk.ir/article-1-122-fa.html
Aslani, F., Hosseinzadeh, S., & Mousavian, F. (2017). Evaluation of Baresar Village Reconstruction after the 1990 Roudbar Earthquake. Disaster Prev. Manag. Know, 7 (2), 85-94. http://dpmk.ir/article-1-143-fa.html
Awotona, A. (1997). Reconstruction after Disaster: Issues and Practices: England. Ashgate Publishing Ltd.
Brown, S.R. (1997). The History and Principles of Q Methodology in Psychology and the Social Sciences. Read at the British Psychological Society symposium on (A Quest for a Science of Subjectivity: The Lifework of William Stephenson), University of London.
Coburn, A.W., Leslie, J.D.L., & Than, A. (1984). Earthquake Relief in Less Industrialized Areas. Paper presented at the International Symposium Organized by the Swiss National Committee for Earthquake Engineering/Swiss Society of Engineers and Architects/Zurich, Switzerland/28-30 March 1984.
Davidson, C., Johnson, C., Lizarralde, G., Dikmen, N., & Sliwinski, A. (2006). Truths and Myths about Community Participation in Post-Disaster Housing Projects. Habitat International, doi: 10.1016/j.habitatint, 08, 003
Duenckmann, F. (2010). The Village in the Mind: Applying Q-Methodology to Re-constructing Constructions of Rurality. Journal of Rural Studies, 26(3), 284-295. DOI: 10.1016/j.jrurstud.2010.01.003
Fallahi, A. (2011). Various Approaches to Post-Disaster Housing Reconstruction: From Birth to Maturity. Soffeh Journal, 21(2), 125-136. https://soffeh.sbu.ac.ir/article_100344.html
Garip, F. (2007). From Migrant Social Capital to Community Development: A Relational Account of Migration, Remittances and Inequality (Doctoral dissertation). Princeton University.
Hatami Khaneqhai, T., Zargar, A., & Sartipipour, M. (2016). Applying Q Method to Identify and Prioritize Rural Housing Design Aspects. Soffeh Journal, 25 (4), 113-132. https://soffeh.sbu.ac.ir/article_100264.html?lang=en
Hatami Khanghahi, T., Vaziri, V., & Taghizadeh Hir, M. (2019). Measure the Sense of Place in a Displaced Village after Disaster (Case Study: Kanzag Village in Ardabil). JHRE, 38 (166), 49-62. http://jhre.ir/article-1-1594-fa.html
Khoshgouyan Fard, A. (2007). Q Methodology. Tehran: Publication of the Radio and Television Research Centre of the Islamic Republic of Iran, First Print.
Kitzinger, C. (1987). The Social Construction of Lesbianism. Sage, Bristol.
Mahmoudian, H. (2017). Investigating the Extent and Causes of Villagers' Participation in Development Projects. Master Thesis in Sociology, Tarbiat Modares University.
Poya, A.R., & Loghmani, H. (2013). Q Methodology Research Strategy (Place, Application, Method, Limitations and Its Opposition with R Methodology). Journal of Police Organizational Development, 10 (45), 87-106. http://pod.jrl.police.ir/article_9281.html
Shaw, R., Shiwaku, K., Kobayashi, H., & Kobayashi, M. (2004). Linking Experience, Education, Perception and Earthquake Preparedness. Disaster Prevention and Management: An International Journal, 13(1), 39- 49. https://doi.org/10.1108/09653560410521689
Steelman, T.A., & Maguire, L.A. (1999). Understanding Participant Perspective: Q-Methodology in National Forest Management. Journal of Policy Analysis and Management,18(3), 361-388. https://doi.org/10.1002/(SICI)1520-6688(199922)18:3<361::AID-PAM3>3.0.CO;2-K
Taghvaea, A., Bahrampor, M., & Shahinrad, M. (2009). Post Disaster Reconstruction in Rural Areas; Pathology- Guidelines.Armanshahr Architecture & Urban Development Journal, 2 (2), 105-112. http://www.armanshahrjournal.com/article_32166.html?lang=en
U.S. Agency for International Development (USAID). (2004).
Van Exel, N.J.A., & de Graaf, G. (2005). Q methodology: A sneak preview. Retrieved from www.jobvanexel.nl
Vaziry, V., Taghizadeh Hir, M., Judi, A. (2019). Prioritization of Development, Placement and Relocation in the Reconstruction of Villages Damaged after the Earthquake (Case Study: Reconstructed Villages of Ardabil after the Earthquake of the Year 19996. http://shebakmag.ir/post.aspx?id=458
Ying, Sh. (2009). Post-earthquake Reconstruction: Towards a much more Participatory Planning, Special Issue on: Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, from Urban Issues in Asia, Published by: Research Center in Public Administration and Public Services, 4(1S), 27-37. https://www.jstor.org/stable/24872406  .
معماری و شهرسازی آرمان شهر
دوره 14، شماره 35
شهریور 1400
صفحه 179-193

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 30 تیر 1398
  • تاریخ بازنگری: 13 مرداد 1398
  • تاریخ پذیرش: 28 مرداد 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار