نقش زمان در شکل‌گیری سطوح مختلف معانی مکان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار معماری، دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

2 دانشیار معماری، دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه بین‌المللی واحد پیام‌نور عسلویه، عسلویه، ایران.

چکیده

معنای مکان از جمله مفاهیم مهمی است که اخیراً در حوزه‌های معماری و شهرسازی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر، ارائه قرائت جدیدی از سطوح مختلف معنای مکان با تکیه بر نقش عامل زمان است. مورد مطالعاتی در این تحقیق، پارک کوه صفه واقع در شهر اصفهان به‌عنوان یک مکان عمومی شهری است که افراد مختلف با انگیزه‌های متفاوت، توانایی حضور در آن را دارند. این پژوهش با تأکید بر سه شاخص «تعداد دفعات مراجعه»، «مدت زمان حضور» و «انگیزه حضور افراد»، معانی مختلفی که در ذهن آن‌ها نسبت به پارک مورد نظر شکل می‌گیرد را طبقه‌بندی می‌نماید. جامعه آماری پژوهش شامل 150 نفر از اقشار مختلف اجتماعی مراجعه‌کننده به این پارک بودند. گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه با سؤالات باز و بسته صورت گرفته است. تجزیه و تحلیل داده‌ها از نوع کیفی بوده و با استفاده از روش تحلیل محتوا، تک تک پرسشنامه‌ها و مصاحبه‌های انجام گرفته به تفکیک، مورد تجزیه و تحلیل و کدگذاری قرار گرفت و به این ترتیب سطوح مختلف معنا از دید هر بازدید کننده استخراج شد. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که عامل زمان یا طول مدت آشنایی فرد با مکان، عامل مهمی در شکل‌گیری سطوح مختلف معنایی نسبت به مکان بوده است؛ به‌طوری‌که فرد در برخورد اولیه با مکان، تنها وجوه فیزیکی و کالبدی محیط را ادراک می‌نماید. با افزایش مدت زمان مراجعه و حضور در مکان، نسبت به مکان دلبسته می‌شود. در چنین سطحی افراد مکان را نسبت به احساسات، علایق و خاطرات فردی خود تفسیر می‌نمایند. سومین و عمیق‌ترین سطح معنا در افراد، احساس هویت‌مندی نسبت به مکان است که این حالت نیز با افزایش مدت زمان حضور افراد در مکان حاصل می‌آید. در چنین سطحی، انگیزه حضور افراد در مکان، فراتر از زیبایی و احساسات و علایق فردی آن‌ها بوده و شناخت آن‌ها از مکان شناختی فرا فردی و در مقیاس شهری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Time in the Formation of Different Levels of Meanings Regarding the Concept of Place

نویسندگان [English]

  • Ali Akbar Heidari 1
  • Ghasem motalebi 2
  • Bahareh Shahrooz 3
1 Assistant Professor of Architecture, Faculty of Technical and Engineering, Yasouj University, Yasouj, Iran
2 Associate Professor of Architecture, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran.
3 M.A of Architecture, International Payam Noor University of Asalooyeh, Asalooyeh, Iran.
چکیده [English]

The meaning of place is one of the important concepts that has recently received much attention in the fields of architecture and urban planning. The purpose of this study was to provide a new interpretation of different levels regarding the meaning of place based on the role of time factor. Our case study was the Sofeh Mountain Park located in Isfahan. It is an urban public place where different people can attend with a variety of motivations. This study classified different meanings formed in the minds of the park visitors, based on three indexes including “frequency of visits”, “duration of presence”, and “motivation of individuals”. The statistical population of the study included 150 people from different social strata visiting this park. Data were collected through a questionnaire with open- and close-ended questions. Data were analyzed qualitatively and all questionnaires and case interviews were coded separately using content analysis method, and thereby different levels of meaning were extracted based on each visitor’s view.  Results indicated that the time or duration of the person’s familiarity with the place was an important factor in the formation of different semantic levels in relation to the place. In the first encounter with the place, therefore, one only perceives the physical and skeletal aspects of the environment. With increasing times of visits and presence in the place, one becomes more interested in the place. At such a level, people interpret the place according to their own feelings, interests, and memories. The third and deepest level of meaning in individuals is a sense of place identity, which is achieved by increasing the length of time of people`s presence in the place. At such a level, the motivation for people to attend the place goes beyond the beauty and their individual feelings and interests, and their perception of the place becomes a transpersonal recognition on an urban scale.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Time
  • Meaning of Place
  • Instrumental Meanings
  • Place Attachment
  • Place Identity

مراجع

Altman, I., & Low, S.M. (1992). Place Attachment. New York: Plenum Press, 12.
Ardalan, N., & Bakhtiar, L. (1973). The Sense of Unity. Chicago: University of Chicago Press.
Bourdieu, P. (1974). The School as a Conservative Force: Scholastic and Cultural Inequalities. London: Methuen.
Falahat, M., & Noohi. (2012). Threat to the Sense of Environment in the Area after the Destruction of Symbols, Proceedings of the First National Conference on Islamic Architecture and Urban Planning, Tabriz: Islamic Art University publication.
Gibson, J.J. (1950). The Perception of the Visual World. Boston: Houghton Miffl.
Giddens, A. (1991). Modernity and Self-Identity: Self and Society in the Late Modern Age. Cambridge: Polity.
Hashemnezhad, H., Yazdanfar, S.A., Heidari, A. A., & Behdadfar, N. (2013). Comparison the Concepts of Sense of Place and Attachment to Place in Architectural Studies. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 7(1), 219-227.
Hay, R. (1998). Sense of Place in Developmental Context. Journal of Environmental Psychology, 18(1), 5-29.
Hsieh, H.F., & Shannon, S. E. (2005). Three Approaches to Qualitative Content Analysis. Qualitative Health Research, 15, 1277-1288.
Kalali, P., & Modiri, A. (2013). Explaining the Role of the Component of Meaning in the Process of Creating a Sense of Place. Journal of Fine Art – Architecture and Urban Design, 17(2).
Langer, S.K. (1953). Feeling and Form. USA: Macmillan Publishing.
Lewicka, M. (2008). Place Attachment, Place Identity, and Place Memory: Restoring the Forgotten City Past. Journal of Environmental Psychology, 1-23. doi:10.1016/jenvp.2008.02.001.
Lynch, K. (1981). A Theory of Good City Form. Cambridge MA and London: MIT Press.
Manzo, L.C. (2005). For Better or Worse: Exploring Multiple Dimensions of Place Meaning. Journal of Environmental Psychology, 25(1), 67-86.
Meesters, J. (2009). The Meaning of Activities in the Dwelling and Residential Environment. Delft University of Technology, Netherlands.
Motalebi, G. (1996). A Theory of Meaning in Architecture and Urban Design: an Echological Approach. Unpublished Ph.D. Thesis, University of New South Wales, Sydney.
Motalebi, Gh. (2007). Recognition of Form and Functional Relationship in Architecture. Journal of Fine Art – Architecture and Urban Design, 25, 55-64.
Nasr, S. H. (1989). Knowledge and the Sacred, State University of New York Press.
Nohl, W. (1988). Open Space in Cities: in Search of a New Aesthetic. (J. Nasar Ed.). New York: Cambridge University Press.
Norberg-Schulz, C. (1993). The Concept of Dwelling: On the Way to Figurative Architecture, Rizzoli publication.
Partovi, P. (2009). Phenomenology of the Place. Tehran: Farhangestan-e Honar.
Pirbabaii, M.T., & Sajadzadeh, H. (2012). Colletive Attachment to Place, Realization of Social Housing in the Traditional Neighborhood. Bagh-e Nazad Journal, 8.
Proshansky, H.M. (1978). The City and Self-Identity. Environment and Behavior, 10(2), 147-169.
Rapoport, A. (1982). The Meaning of the Built Environment: A Nonverbal Communication Approach University of Arizona Press.
Relph, E. (1976). Place and Placelessness. London: Pion.
Relph, E. (2007). Prospects for Places: The Urban Design Reader. Michael Larice and Elizabeth Macdonald Ed, Rutledge, 120.
Sajadzadeh, H. (2014). The Role of Attachment to Place in the Identity of Urban Areas, Case Study: Hamedan Tomb Square. Bagh-e Nazar Journal, 10 (25).
Shamai, S. (1991). Sense of Place: An Empirical Measurement. Isreael, Geoforum, 22, 347- 358.
Tuan, Y.F. (1977). Space and Place: The Perspective of Experience. London: Edward Arnold.
Vaske, J.J., & Kobrin, K.C. (2001). Place Attachment and Environmentally Responsible Behavior. The Journal of Environmental Education, 32(4), 16-21a.
معماری و شهرسازی آرمان شهر
دوره 12، شماره 27
شهریور 1398
صفحه 65-75

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 18 آذر 1394
  • تاریخ بازنگری: 25 فروردین 1395
  • تاریخ پذیرش: 25 خرداد 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار